Fond za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost Republike Srpske nema nadležnost za postupanje u zbrinjavanju opasnih hemikalija iz bivše fabrike suncokretovog ulja „Bioil“ u Kotorskom kod Doboja. Ali, izražena je spremnost da, u saradnji sa drugim organima i institucijama, učestvuje u rješavanju problema prisustva hemikalija koje predstavljaju potencijalnu opasnost po mještane tog naselja, 16 kilometara udaljenog od Doboja.
U odgovoru neformalnoj grupi građana „Uklanjanje heksana iz naselja Kotorsko kod Doboja“, direktor Fonda Srđan Todorović naglasio je da shodno Zakonu o upravljanju otpadom oni nemaju nadležnost, već je ona isključivo u domenu rješavanja od strane nadležne republičke ili lokalne inspekcije, kao i nadležnog ministarstva. Navedeno je da je to Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju, kojima su, osim grupi, adresirali odgovor, kao i Republičkoj upravi za inspekcijske poslove RS.
Ono što bi moglo barem dati nadu Kotoranima, kao i mještanima susjednih mjesnih zajednica Rudanka, Johovac, Foča i Bukovac, koji se takođe boje prisustva zapaljive materije u fabrici napuštenoj od strane turskog investitaora Grupacije ILAA i u njihovoj blizini, jeste izražena spremnost Fonda da učestvuje u rješavanju problema.
“Fond će postupiti u skladu sa odlukama koje donesu nadležne institucije po pitanju zbrinjavanja ovog otpada, u smislu sufinansiranja zbrinjavanja istog u saradnji sa lokalnom zajednicom ili nekom drugom instutucijom, na osnovu odredbi kojima je data oblast zakonom utvrđena” – stoji u odgovoru dostavljenog grupi iz Kotorskog.
Podsjećamo, više od trideset tona opasne materije heksan je od 2018. godine, kada su se turski investitori iznenada i bez najava povukli iz BiH, odnijevši za sobom i svu dokumentaciju firme, u tri rezervoara napuštene fabrike. Heksan su, izgleda, ostavili „Ziraat Bank“ iz Sarajeva, koja je u aprilu 2019. godine postala formalni vlasnik fabrike, kao davalac kreditnih sredstava firmi u periodu investiranja. Ona je angažovala zaštitarsku agenciju da čuva njenu imovinu, ali je jedan čuvar u smeni nedovoljan da mještani i ostali građani budu sigurni da je fabrika obezbijeđena.
Kotorani, predvođeni predsjednikom Mjesne zajednice Mehmedom Trnjaninom i Stevicom Rodićem, predvodnikom mještana iz dijela naselja neposredno uz bivši “BIOIL”, organizovanjem neformalne grupe građana, pokrenuli su inicijativu za trajno uklanjanje heksana iz svog okruženja i izvan granica BiH.
