“Odradili smo prvi korak, sljedeći su blokade radova, mostova i ceste! Hvala svima koji su došli na protest u subotu i podržali nas!” – na ovaj način su se, nakon održanih protesta, ekološki aktivisti okupljeni u inicijativu “Stop rudnicima u dolini Pive” obratili onima koji ih podržavaju u borbi protiv geoloških istraživanja u opštini Jezero.
Svojim prisustvom učesnici protesta su u subotu (25.2.2023.) sa sportskog poligona ispred zgrade Opštine jasno poručili da ne prihvataju da se u dolini Plive obavljaju bilo kakva geološka ispitivanja, niti eventualna eksploatacija rude, jer bi to, kako tvrde, uništilo kompletan eko-sistem tog područja.
Istakli su da podržavaju jednoglasnu Odluku – Zaključak odbornika SO Jezero sa 13. sjednice SO Jezero od 20.10.2022. godine da se od Ministarstva energetike i rudarstva Republike Srpske traži obustava-zabrana izvođenja detaljnih geoloških i geohemijskih istraživanja i drugih radnji koje kompanija “SNK Metali” i “Lykos Balkan Metals” izvode na teritoriji opštine Jezero.
“Isključivo se borimo za ekologiju i opstanak naših života ovdje. Nadam se da će svi shvatiti da turizam i rudarenje ne mogu zajedno. Možemo reći da je Pliva nacionalni spomenik, jer se uliva u Vrbas, dolje imamo rijeke koje se mogu zatrovati. U svakom slučaju, to bi se proširilo do Banjaluke i ne znam dokle još” – rekla je ispred organizatora u uvodnom obraćanju Amela Šabić Ahmečković.
Oglasila se, dan nakon protesta, i načelnica opštine Snežana Ružičić, koja je osim Petra Đokića i ministarstva na čijem je čelu i najčešće pominjana u negativnom kontekstu kada su u pitanja geološka istraživanja u Jezeru.
“Poštovani stanovnici Jezera, želim da se zahvalim svima vama koji ste se okupili na jučerašnjem protestu, što je je sve proteklo mirno i dostojanstveno” – reagovanje je načelnice Jezera Snežane Ružičić.
A, na Ružičić su njeni sugrađani ljuti što je neposredno pred proteste se ogradila od njih, jasno poručivši da neće prisustvovati na uredno prijavljenom skupu. U izdatom saopštenju pred proteste se složila da građani imaju pravo na slobodu govora i da iskaže svoj stav po svim bitnim pitanjima, pa i na na aktuelnu temu geoloških istraživanja.
“S obzirom, da su se neki organizovali da ispred vrata Opštine organizuju proteste, a ne iskažu mišljenje unutar državnog aparata, pozivam ih da sve prođe u najboljem redu i mirno, bez vrijeđanja, uništavanja i lomljenja svega što smo sa puno truda stvarali. Zamoliću vas da ne bacate opuške na sportsku podlogu na igralištu jer smo je obezbjedili za naše najmlađe stanovnike putem donacije”- stoji u pomalo neozbiljnom obraćanju načelnice Jezera svojim sugrađanima.
Da se to i drugi postupci nisu svidjeli građanima ove male ruralne opštine vidjelo se i po reakcijama njenim sugrađana na protestima, pa je protivljenje iskazala i njena bliska rodbina.
“Moji Jezeraci, ja sam tetka od načelnice, ona ništa ne radi i samo stvara haos. Rođena sam i ostarila ovdje, gledam svaki dan u brdo Otomalj, dosta puta sam bila gore. Nisam nepismena, 1974. godine sam završila elektro školu, koju je završila i načelnica, ali nažalost nisam kupila diplomu” – obratila se tetka načelnice na skupu u Jezeru.
I pored opstrukcija koju su od izvršne vlasti imali organizatori protesta, njihova velika pobjeda je dolazak na proteste velikog broja sugrađana, ali i ekoloških aktivista sa Ozrena, iz Kaknja, Doboja, Mrkonjić Grada, Jajca, Banja Luke i drugih gradova BiH.
“Svi hoće rudnike pored vode i šume. Nema života poslije rudnika. Nakon rudnika, ništa više nema. Ja sam kao dijete išla na Ribnicu i gledala sitne ribice, danas rijeke nema, tamo više ništa nema, tamo ni ptice ne lete. Ovo je premala zemlja za tolike rudnike, koje vajni investitori baš žele otvoriti u BiH, a ne istražuju, kopaju i rudare u svojim zemljama” – obraćanje je Hajrije Čobo ispred NGG „Park prirode Trstionica i Boriva.
Tihomir Dakić ispred Centra za životnu sredinu istakao je činjenicu da je evidentno da se mnogi mještani ovog područja i aktivisti na širem području protive geološkom ispitivanju, ali i potencijalnom otvaranju rudnika u ovoj opštini, dok je Borislav Đurković iz dobojske organizacije “Budimo ljudi” ukazao da je rudarenje koje se planira u Jezeru, ali i na drugim lokalitetima u BiH, nije obično.
“To je traženje otrovnih ruda koje su duboko pod zemljom. Da bi se dobio litijum iz rude nikla, mora se vršiti hemijski proces. Takve rude oni traže, jer je litijum na svjetskoj berzi jako skup” – rekao je Đurković.
