Skupština Crne Gore u saradnji sa Evropskim parlamentom, organizovala je Skupštinu građana – inovativni eksperiment u sprovođenju demokratije, a skupštinsko zasijedanje otvorili su predsjednik Skupštine Crne Gore Aleksa Bečić i predsjedavajući Delegacije Evropskog parlamenta za saradnju sa Crnom Gorom Vladimir Bilčik.
Kako je saopšteno iz Kabineta Bečića, tema zasijedanja bila je “korupcija u zdravstvu i javnom sektoru”, a stavove i preporuke javnosti, o ovom pitanju, saopštili su predstavnici grupe građana koji su do preporuka došli posebnom metodologijom kroz prethodno sproveden panel.
Bečić se zahvalio Evropskom parlamentu ,,na podršci i prepoznavanju Skupštine Crne Gore kao relevantnog partnera sa kojim mogu da realizuju ovako jedinstven i zahtjevan projekat“.
On je uz napomenu da se Skupština građana prvi put organizuje u nekoj zemlji izvan Evropske unije, te da je Skupština Crne Gore prvi parlament u kojem Evropski parlament podržava realizaciju ovakvog inovativnog projekta, ocijenio da ,,ovakvi primjeri otvaraju nove mogućnosti i doprinose razvoju demokratije i osvajanju novih demokratskih standarda“.
,,Slobodan sam reći da se Crna Gora danas pridružuje zemljama koje testiraju nove alate inkluzivnosti, otvorenosti i transparentnosti parlamenata, kao primarnih predstavničkih institucija i istinskih bastiona demokratije. Vjerujem da sve ovo nije slučajno, već da su ovaj saziv Parlamenta i zajednički napori i mog Kabineta i skupštinske Službe i naših prijatelja iz međunarodne zajednice i civilnog društva umnogome doprinijeli da upravo Skupštini Crne Gore bude ukazana ovakva čast i ogromno povjerenje naših evropskih partnera“, kazao je Bečić.
Dodao je da su demokratiji potrebni aktivni građani, predsjednik crnogorskog Parlamenta je poručio da je ,,obaveza nas kao izabranih predstavnika građana, da jačamo njihovo povjerenje u Parlament. Siguran sam da će Skupština građana doprinijeti i tom cilju“.
Ističući da je Skupština Crne Gore ,,samo srce crnogorske demokratije“, Bilčik je čestitao poslanicima, a naročito Bečiću što je podržao ovaj inovativni evropski projekat Građanske skupštine.
,,Kroz prodršku ovom projektu, vaša Skupština pokazuje regionalno liderstvo u otvorenosti i demokratskom razvoju. Neke države članice Evropske unije i Evropska unija sa ovom konferencijom u budućnosti Evrope razvili su slične alatke, ali ni jedna druga zemlja Zapadnog Balkana nije to primijenila. i ovo je zaista istorijski trenutak za Crnu Goru i za vaš region. Ako ostanete lojalni ovim vrijednostima, dijalogu i pluralizmu – možete računati na našu punu podršku i uskoro ćete se pridružiti Evropskoj uniji. Ja sam ubijeđen u to. Evropska unija jeste sudbina Crne Gore i mi ćemo opet sjesti sa nekima od vas zajedno u Evropskom parlamentu. Građani Crne Gore to zaslužuju i, uvažene kolege, mi ih ne smijemo razočarati“, poručio je Bilčik.
Tokom zasijedanja predstavnici građana su iznijeli preporuke koje, kako su istakli, odražavaju raznolikost, do koje su došli dvotrećinskom većinom, dok je jedan dio preporuka donesen jednoglasno.
“U preporukama koje se tiču rada Parlamenta i zapošljavanja u upravi, građani su sugerisali sljedeće – zdravstvenim radnicima koji odluče da budu na javnim funkcijama, oduzeti licencu za vrijeme trajanja političkog mandata; povećati transparentnost rada svih institucija i unaprijediti kontrolu primjene Zakona o slobodnom pristupu informacijama, koji se odnose na pravo i obaveze građana; sprječavanje korupcije; trošenje budžeta javnih nabavki i slično; sprovesti cjeloobuhvatnu reviziju legislative u cilju kreiranja otpornosti na korupciju, bojkot Parlamenta definisati kao povredu radne obaveze kao i kod ostalih zaposlenih u javnoj upravi, poslanici moraju staviti javni interes ispred partijskog u procesu donošenja odluka na svim nivoima, revidirati privilegije poslanika, uspostaviti bolju kontrolu eventualnih zloupotreba. konkretno, striktno navesti da se službeni auto koristi isključivo u toku radnog vremena, uvesti obavezu objavljivanja potrošnje goriva po svakom javnom funkcioneru, kao i to da poslanici sami snose ttroškove telefonskih računa, uvesti obavezu da poslanici moraju biti aktivni u toku sjednica odbora i plenuma i zakonski definisati procenat budžetskog izdvajanja za finansiranje partija i jačanje mehanizama koji će poslužiti za kontrolu tokova novca oko izbora”, dodaje se u saopštenju Skupštine.
Kako je navedeno, sugerišući na temu zapošljavanja u upravi građani su preporučili sledeće: obezbijediti fer i poštene konkurse Uprave za kadrove kroz uvođenje kontrolnih mehanizama u svim fazama postupka; za dio javnog sektora koji samostalno sprovodi zapošljavanje, zakonski normirati procedure koje omogućavaju transparentnost, nepristrasnost i fer nadmetanje kandidata uz povećane kontrole mehanizma, osigurati da se dosljedno sprovodi evaluacija rada zaposlenih u javnom sektoru i oblasti zdravstva u skladu sa postojećim pravilima uz periodično mjerenje efikasnog rada zaposlenih kao obavezan uslov napredovanja u upravi, sprovesti funkcionalnu analizu svih institucija javne uprave kao i uvođenje temeljne inspekcije rada uz rotaciju inspektora po gradovima u određenim vremenskim intervalima za kontrolu konkursa, kao i poštovanje rezultata uz poseban osvrt na zapošljavanja po osnovu ugovora o djelu, a inspekcije moraju imati audio i video zapis tokom kontrole.
“Preporuke u oblasti podizanja svijesti i statusa zaposlenosti u javnoj upravi i zdravstvu: adekvatnom kampanjom ukazati na običaje kojima građani postaju dio koruptivne mreže, uvesti novčane kazne ili suspenzije za ljekare koji upućuju na privatnika za uslugu koju obezbjeđuje Fond za zdravstveno osiguranje, te uvesti zabranu davanja poklona zdravstvenim radnicima, objavljivanje u mjesečnim biltenima o utrošenim sredstvima, što se tiče tzv. zviždača, zakonski obezbijediti bolji status zviždačima kako bi motivisali ljude da prijave slučajeve korupcije, naravno, za koje imaju dokaze; kako bi motivisali građane da prijave nepravilnosti i korupciju u javnom sektoru i zdravstvu, kroz podizanje svijesti o postojećoj nagradi i njenom porastu na pet odsto, što se tiče zaposlenih u javnoj upravi, kroz izmjene zakonskih propisa, izvršiti reformu zarada u javnom sektoru sa ciljem pravednog izjednačavanja koeficijenata u javnom sektoru i državnim preduzećima na svim nivoima, posebno u oblasti zdravstva, pravosuđa, prosvjete i odbrane, izmjene Zakona o državnim službenicima i namještenicima u cilju izmjene članova koji se tiču nepristrasnosti, napredovanja i jednakih šansi za sve; sankcionisanje lošeg rada, ako je neko osuđen po bilo kom osnovu, ne može imati privilegije i ovo se odnosi na kompletnu javnu upravu, što se tiče statusa zaposlenih u zdravstvu treba pravno regulisati liječenje pacijenata u državnim i privatnim ustanovama u isto vrijeme od strane jednog doktora, u cilju sprječavanja korupcije, elektronski regulisati zdravstvene servise odnosno obezbijediti spisak dostupnosti ljekova sa pozitivne liste, kako bi građanima bila dostupna i informacija o mjestu gdje se ljekovi mogu nabaviti i temeljna i kontrolisana edukacija budućih zdravstvenih radnika kako bi se spriječio odliv kadrova i favorizovanje privatne zdravstvene prakse”, piše u saopštenju.
Kako sunaveli tokom današnjeg zasijedanja, izagali su i poslanik Evropskog parlamenta Tajs Rojten, šef, poslanik Evropskog parlamenta Danijel Frojnd, poslaničkog kluba DPS i LP Danijel Živković, predsjednik Kluba poslanika “Demokratski front – PZP” Branko Radulović, predstavnik Kluba poslanika Demokratski front – NSD, DNP, UCG, RP Vladimir Dobričanin, šef poslaničkog kluba “Demokrate – Demos – Mir je naša nacija” Boris Bogdanović, šef poslaničkog kluba Socijalističke narodne partije Dragan Ivanović, ispred Kluba poslanika “Crno na bijelo” Srđan Pavićević, šef poslaničkog kluba Bošnjačke stranke Ervin Ibrahimović, predstavnik Kluba poslanika “Socijaldemokrate Crne Gore” Boris Mugoša i šef poslaničkog kluba Socijaldemokratska partija SDP – Albanska koalicija “Jednoglasno” Raško Konjević.
Skupština građana, zajednički projekat Skupštine Crne Gore i Evropskog parlamenta, predstavlja inovativni instrument za učešće građana u procesu odlučivanja i kreiranja politika, a Crna Gora je prva država van Evropske unije koja je na ovaj način neposredno uključila građane u svoj rad.
Događaj je okupio poslanike i poslanice Skupštine Crne Gore, poslanike Evropskog parlamenta, predstavnike građana, nevladine organizacije koje učestvuju u projektu i inostrane stručnjake iz oblasti deliberativne demokratije.
“Skupština Crne Gore je prvi parlament u kojem su realizaciju ovakvog inovativnog projekta podržale institucije Evropske unije. Ovaj vid direktnog građanskog učešća u radu parlamenta, značajno doprinosi otvorenosti institucije, što je u skladu sa prioritetima 27. saziva Skupštine u pogledu transparentnosti i javnosti rada”, zaključuje se u saopštenju.
