Francuski pjesnik i esejist Paul Valéry (1871. – 1945). svojevremeno je zapisao: “Oni koji imaju vlast ili su u dodiru s njom, imaju više vlasti nego što treba, za ono što oni znaju i što mogu znati.”
Skandal sa hapšenjem novinarke i građanske aktivistice Nidžare Ahmetašević, zbog ”narušavanja javnog reda i mira” snimanjem policajaca mobitelom i odbijanja da posluša policijsku naredbu (o nesnimanju) neutemeljenu na zakonu, te, zbog “ometanja službenih lica u vršenju zadataka” postavljanjem im pitanja na koja ne znaju odgovor, nastavljen je, najprije njenim maltretiranjem u policijskoj stanici, a onda saopštenjem MUP-a KS, u kome se navodi da to hapšenje nema veze sa njenim građanskim aktivizmom. Uz duhovit dodatak: “Uprava policije MUP-a KS i policijski službenici neće tolerirati protupravno ponašanje bilo kojeg pojedinca, bez obzira o kome se radi”.
Dakle, svoje netolerisanje protupravnog, ponašanja, u zemlji za koju međunarodni eksperti upozoravaju da je premrežena kriminalom i korupcijom najvišeg nivoa, policija KS je odlučila pokazati – hapšenjem i ponižavanjem građanke koja snima mobitelom i “ne sluša”? A pritom je građanska aktivistica i novinarka.
“ZAKON, TO SAM JA!”
Da bi policija mogla odbaciti navode o vezi hapšenja i građanskog aktivizma uhapšene, morala bi prvo znati šta je to građanski aktivizam.
A građanski aktivizam je, prije svega, kontrola rada institucija vlasti (i izvršne i zakonodavne i sudske) i borba za pravnu državu i zaštitu interesa građana, u najširem smislu. Građanski aktivizam je odbijanje slušanja naredbi i slijepog poštovanja autoriteta (bio on pandur, predsjednik stranke ili organ koji daje dozvole ili izriče zabrane), nego razmišljanje svojom glavom, poštovanje zakona i borba za svoja ljudska i građanska prava, uključujući i pravo na zdravu i sigurnu okolinu i pravo na transparentan, zakonit i kontrolisan rad vlasti.
I – ono što, očito, zbunjuje sarajevski MUP – građanski aktivizam, osim organizovanog, grupnog, može biti i individualni, aktivizam pojedinca (što je, zapravo, ideal, kome se teži – da svako od nas bude dovoljno osvješten, obrazovan i hrabar da sam reaguje u zaštiti temeljnih društvenih vrijednosti i ljudskih i građanskih prava).
Dakle, građanski aktivizam jeste(!) i snimanje postupanja policajaca na dužnosti, u cilju kontrole ispravnosti njihovog djelovanja, što je upravo činila uhapšena građanka(!) Ahmetašević. Kojoj je pritom, da bi stvar po idiote iz Policije bila problematičnija, po profesiji – novinarka. Što znači da ne samo da ima građansku obavezu da kontroliše zakonitost postupanja organa vlasti i reaguje, nego i profesionalnu!
To što naši policajci često još uvijek funkcionišu u retrogradnom totalitarnom maniru “Zakon, to sam ja” i od građana, i to onih koji ne krše zakon, očekuju poslušnost, bez argumenata (onog elementarnog – po kom zakonu nešto zahtjevate od mene?) i što zloupotrebljavaju svoja ovlaštenja i vrše nasilje nad mirnim građanima, u cilju prikrivanja vlastitog nepostupanja po zakonu, upravo jeste prostor za građanski aktivizam.
A to što nam policija primjenjuje silu nad miroljubivim, odgovornim, građanima, fizički slabijim i ženama (što u patrijarhalnom nasilnom društvu itekako ima važnosti) ali joj ne pada na pamet da tu istu silu primjeni na poznatim kriminalcima (a pogotovo onim na vlasti), predstavlja ih kao najobičnije jalijaše i siledžije, koji maltretiraju slabije a ispoljavaju poniznu servilnost prema jačim ili onim čije se reakcije plaše.
Jer, čovjek se, analizirajući konkretan slučaj i snimak koji se vrti društvenim mrežama, zapita: U čemu je, zapravo, problem?! Ako je policija postupala po zakonu i radila svoj posao odgovorno, snimanje njihove aktivnosti, od strane građana, ne da im ne bi smetalo, nego bi im valjda trebalo imponovati (biti im svojevrsna reklama). Logičan zaključak svake netransparentnosti bilo kog organa vlasti ili pojedinca je prikrivanje nečega. I nervozna reakcija – koja je kulminirala hapšenjem – može biti vezana za to (prikrivanje) ili za frustraciju nedostatka autoriteta (zaboga, ne sluša ga se i postavljaju mu se pitanja na koja nije znao odgovor ni kad je išao u školu). Frustraciju koja se “liječi” nasiljem i ućutkivanjem postavljača neugodnih pitanja. Umjesto posjetom onoj ustanovi, kojom je prijećeno uhapšenoj građanki Ahmetašević.
NAZAD U ŠKOLSKE KLUPE
I naravno da svi nisu isti, i naravno da je (srećom) uvijek bilo i biće onih koji svoj posao rade odgovorno i u interesu građana, ali je uvijek bilo i tog ljudskog otpada koji uniformu ili funkciju na koju je postavljen, ne shvata kao obavezu služenja građanima, nego kao alat za liječenje vlastitih frustracija iživljavanjem nad mirnim “običnim” građanima, od kojih znaju da im ne prijeti nikakva opasnost.
Uglavnom, umjesto da nam objašnjava šta je to a šta nije građanski aktivizam i šta je to a šta nije u domenu profesionalnih novinarskih obaveza (o čemu, očito, pojma nemaju), Policija bi trebala da shvati da uopšte nije važno radi li se o građanskom aktivizmu i novinarstvu ili ne. I da razlog za neprihvatljivost policijskog postupanja u konkretnom slučaju uopšte nema veze s tim da li je uhapšena građanka građanski aktivist i novinar. Radi se o tome da je takvo ponašanje policije prema građanima(!) neprihvatljivo.
A ako si psihički nestabilan ili na niskom intelektualnom nivou koji ti ne dozvoljava da se na pristojan način izboriš sa situacijom koja ti nije ugodna i koju smatraš provociranjem, onda… u prvom slučaju potraži medicinsku pomoć (može i u Jagomiru), a u drugom, traži premještaj i nemoj da radiš na poslovima u kojim dolaziš u kontakt sa građanima.
A Ministarstvu unutrašnjih poslova Kantona Sarajevo savjet je da, nakon ovog slučaja, postupe na način na koji su, pod pritiskom “međunarodne zajednice” postupili svojevremeno, prije dvadesetak godina, nakon samovoljne protuzakonite policijske zabrane i otimanja satiričnog časopisa od kolportera u Sarajevu. Zbog čega su, u nastavku, prvo morali da idu od vrata do vrata i kolporterima se izvinjavaju i vraćaju im otete primjerke časopisa, a onda su ih (policajce koji su učestvovali u tom nasilju) poslali na kurs o medijskim slobodama. Koji su, izgleda, uspješno savladali, jer im se to više nikad nije ponovilo.
Dakle, prvo, javno izvinjenje Nidžari, a onda – u školske klupe. Da naučite kako se razgovara sa građanima, šta smijete a šta ne raditi, kako se profesionalno postupa u svakoj situaciji i šta znače pojmovi Transparentnost i Pravna država.
I, konačno – bavite se, zaboga, onim što vam je posao i za šta ste plaćeni parama građana ove zemlje – sprječavanjem kriminala i hapšenjem kriminalaca. Kako izvan tako i onih na vlasti.
Građanima je potrebna policija, kao aparat u njihovoj i službi Pravne države, a nisu joj potrebni raspojasani, karikaturalni, korumpirani panduri iz viceva, sa totalitarnim mokrim snovima, koji ne shvataju da nisu oni(!) zakon, nego su – provodioci zakona. Odnosno, to bi trebali da budu. A ako nisu, onda su obične naoružane siledžije u uniformi, koji terorišu građane.
Kao što ni kriminalci u vlasti nisu političari. Nego zločinci koji su se infiltrirali u sistem i pljačkaju državu i njene građane. Skrećući im pažnju sa (pljačkaške) suštine, govorom mržnje, skandalima i nacionalističkim i patriotskim busanjem u prsa. I šireći korupciju u sve pore društva. Ili “plivajući” na njenim talasima.
A sve zbog nedostatka svijesti, hrabrosti, odgovornosti i – građanskog aktivizma.
