Studentski aktivisti, okupljeni u inicijativi „Akreditovcane visokoškolske ustanove – priznate diplome“ su odmah po otkrivanju afere “Klaster” u javnost iznijeli svoje sumnje da su nadležni za oblast visokog obrazovanja u ovom entitetu znali da se na pojedinim, privatnim visokoškolskih ustanovama prodaju diplome, ali do akcije SIPA-e i Tužilaštva BiH apsolutno ništa nisu učinile da same otkriju, odnosno identifikuju u kom obliku se te nezakonite radnje odvijaju i preduzmu mjere za njihovo sprječavanje i sankcionisanje.
Izrazili su i zabrinutost da će i ova afera završiti kao i brojne druge, odnosno bez pozitivnog epiloga. Krajem protekle sedmice u tom stavu pridružilo im se šest banjalučkih profesora, otvorenim pismom upućenom akademskoj zajednici RS i BiH. I oni su podržali akciju istražnih organa, kojom su obuhvaćeni privatni univerziteti i njihovi zaposleni, osumnjičeni za prodaju diploma, naglašavajući da bi najopasnije bilo da se, iz nekih razloga, ova ozbiljna afera zataška.
U očekivanju konkretnih rezultata istrage i procesuranja odgovornih, studentski aktivisti ne miruju i gotovo svakodnevno u javnost iznose nova saznanja o neuređenosti viskog obrazovanja u RS, za koje po njima veliku odgovornost snose nadležni za oblast visokog obrazovanja, na prvom mjestu Ministarstvo za naučnotehnoliški razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo i Agencija za visoko obrazovanje Republike Srpske (AVORS), ali i Agencija za visoko obrazovanje i osiguranje kvaliteta u BiH (HEA BiH).
“Prema zvaničnim podacima iz ovih ustanova utvrdili smo neusklađenost u dozvolama za rad, registrima, kao i podacima iz visokoškolskih ustanova, a u konačnici sumnjamo i u legalnost rada pojedinih ustanova visokog obrazovanja, pa i na korupciju, koja je u svojim oblicima kroz kupovinu diploma izašla na vidjelo” – oglasili su se danas (27.03.2023.) iz NGG „Akreditovane visokoškolske ustanove – priznate diplome“.
Kao konkretne primjere naveli su da, u aferi “Klaster” često pominjani, Nezavisni univerzitet Banja Luka ne posjeduje, prema dostupnim zvaničnim podacima, dozvolu za rad van sjedišta, ali u Brčko distriktu djeluje i radi Dislocirano odjeljenje Univerziteta. Ono je upisano u Registar visokoškolskih ustanova kod Odjeljenja za za obrazovanje Distrikta, na osnovu Rješenja o ispunjavanju uslova za osnivanje i početak rada od 12.09.2012. godine i dozvole za rad od 09.11.2012. godine.
Takođe, Univerzitet za poslovni inženjering i menadžment Banja Luka, osim dozvole za rad u sjedištu u Banja Luci, posjeduje i dozvolu za rad van sjedišta, za odeljenje u Trebinju od 2010. godine izdatu od strane Ministarstva prosvjete i kulture Republike Srpske. Dozvola za izvođenje studijskog programa od 2013. godine, za izvođenje studijskog programa Pravo – 240 ECTS bodova, na prvom ciklusu studija, u trajanju od četiri godine ima i u Lukavici – Istočno Sarajevo. U Brčko distriktu i PIM ima Odjeljenje, koje radi na osnovu Rješenja o ispunjavanju uslova za osnivanje i početak rada od 12.12.2019. godine i dozvolae za rad. Za oba ova dislocirana odjeljenja u njihovim rješenjima kod entitetske agencije i u Državnom registru visokoškolskih ustanova u BiH nema podataka o akreditaciji studijskih programa koje izvode u Distriktu.
Studentski aktivisti bavili su se i radom javnih univerziteta, utvrdivši da Univerzitet u Istočnom Sarajevu, kao i Univerzitet u Banja Luci, imaju manje od polovine akreditovanih studijskih programa u odnosu na broj za koji upisuju i školuju studente.
Kada je riječ o Univerzitetu u Istočnom Sarajevu, studentski aktivisti su utvrdili da on posjeduje dozvolu za rad u sjedištu u Istočnom Sarajevu, kao i dozvole za rad van sjedišta, ali i tu postoji dosta neusklađenosti sa zvaničnim dokumentima i stvarnim stanjem. Primjera radi, dozvolu za rad van sjedišta Pravo i Poljoprivreda u Bijeljini imaju od 01.10.2010. godine, Pravni fakultet Pale – za rad u Srebrenici od 09.11.2010. godine, Poljoprivredni fakultet – za rad u Vlasenici od 12.10.2010. godine i u Trebinju od 21.10.2013. godine, Pravoslavni bogoslovski fakultet „Sv. Vasilije Ostroški“ u Foči, Odjeljenje u Doboju od 26.12.2011. godine. Nasuprot ovome, prema podacima iz matične ustanove, Univerzitet nastavu izvodi u 10 centara u isto toliko gradova, a prema zvaničnim dokumentima dozvole za rad ima u samo 5 gradova. Prema Rješenju Ministarstva RS ustanova nastavu izvodi u gradovima Istočno Sarajevo, Trebinje, Pale, Doboj, Zvornik i Bijeljina.
“Takođe, i ova ustanova ima Dislocirano odjeljenje Ekonomskog fakulteta u Brčko distriktu, na osnovu rješenja o ispunjavanju uslova za osnivanje i početak rada od 13.08.2012. godine i dozvole za rad od 13.08.2012. godine, dok odlukom resornog ministarstva posjeduje licencu za rad od 22.06.2009 godine. Dislocirano odjeljenje nema status pravnog lica, a u zvaničnim dokumentima nismo pronašli da je akreditovanam studijski program koji se izvodi u Distriktu, a poznato je da fakultet nema ni vlastiti prostor za izvođenje nastave” – informacije su iz NGG „Akreditovane visokoškolske ustanove – priznate diplome“.