Bijeljinskom “Lykos Balkans Metals”, odnosno njenoj “firmi kćerki” “Medenom brijegu”, zbog negodovanja ekoloških aktivista i nakon masovnih protesta mještana je prošle godine resorno Ministarstvo energetike i rudarstva RS oduzelo licencu za nastavak geoloških istraživanja na Ozrenu u opštini Petrovo. Nastavak istraživanja upitan je i drugoj njihovoj firmi „SNK Metali“, zbog protivljenja mještana opštine Jezero i odbornika Skupštine opštine, koju su u oktobru prošle godine usvojili Zaključak da se od resornog ministarstva traži obustava-zabrana izvođenja detaljnih geoloških i geohemijskih istraživanja i drugih radnji koje se izvode na teritoriji opštine Jezero.
Međutim, iz ove kompanije, inače podružnice australijske kompanije “Lykos Metals Limited”, se i pored tih prepreka i pada vrijednosti dionica na australijskoj berzi očigledno ne predaju. Na istražnom lokalitetu Sinjakovo planiraju nastaviti istraživanja ne samo u opštini Jezero, već i na području opština Šipovo i Mrkonjić Grad.
Za 20. sjednicu Skupštine opštine Šipovo 28. aprila je uvrštena tačka dnevnog reda “Razmatranje i odlučivanje po zahtjevu „SNK Metali“ d.o.o. Bijeljina za davanje saglasnosti za detaljna geološka istraživanja na području “Sinjakova””. Nema dostupnih informacija o ovom materijalu, ali su pretpostavke da investitor, zapravo, traži proširenje istražnog polja na teritoriji ove opštine, jer im postojeća dozvola vrijedi do 30.6.2023. godine, do kada nije bila potrebna saglasnost za istraživanja od lokalne zajednice. Odnosno, po novom Zakonu o geološkim istraživanjima RS im treba ta suglasnost, kako bi dobili licencu za istraživanja od resornog ministarstva.
Prema planovima “Lykosa”, najveći dio istraživanja na projektu “Sinjakovo” odnosi se na opštinu Mrkonjić Grad i u planu su istraživanja u ovoj godinu i na njenom području. Međutim, u Planu rada SO za tekuću godinu ova tema nije na dnevnom redu, što ne znači da se neće aktuelizovati.
Da na istraživanja u susjedstvu neće gledati skrštenih ruku pokazuje se na primjeru općine Jajce u Federaciji BiH, čiji je sastavni dio, do formiranja samostalne opštine, bilo područje Jezera. Naime, dan ranije nego što će se održati sjednica SO Šipovo, vijećnici Općinskog vijeća Jajce će na 15. redovnoj sjednici (27.04.2023.) razmatrati uvrštenu tačku dnevnog reda “Prijedlog Zaključka kojim se zauzima stav po pitanju negativnog djelovanja geološkog istraživanja i eksploatacije metala na području Općine Jezero na vodu i vodotok rijeke Plive”.
Povodom novih dešavanja, kada su geološka istraživanja “Lykosa” u pitanju, oglasili su se iz inicijative “Stop rudnicima u dolini Plive”, koji su pozvali odbornike SO Šipova da uskrate saglasnost investitoru za rudna istraživanja, kao što su to učinili i odbornici Skupštine opštine Jezero 20.10.2023. godine i ranije SO Petrovo.
“Šipovljani ne smijete da spavate, jedine privredne grane su vam turizam i poljoprivreda, koji će biti uništeni ako dođe u budućnosti do eksploatacije rude. Osim toga, malo ko ima privilegiju da ima UNESCO-ov spomenik prirode u svome dvorištu. Ako dođe to bilo čega možete se slobodno pozdraviti s tom prestižnom titulom” – oglasili su ekološki aktivisti Jezera, poručivši komšijama da, ukoliko propuste priliku da odbiju izdavanje saglasnosti, neće moći da se vade da nisu znali o čemu je riječ i da nisu bili upoznati.
Ekolozi su, kažu, skeptici kako će se prema geološkim istraživanjima u Šipovu postaviti načelnik opštine Milan Kovač, podsjetivši na njegovu prošlogodišnju viralnu izjavu, kada je ekologija u pitanju, a koja je digla veliku buru u javnosti.
“Onaj ko bude imao energiju imaće sve. Mi imamo pet rijeka u Šipovu. Tih pet rijeka teče bezveze i niko od njih koristi nema” – izjava je načelnika Šipova iz avgusta prošle godine, zbog koje su ga u satiričnim tekstovima nakon toga označili i kao promotera bacanja smeća i otpada u rijeke koje protiču kroz ovu opštinu, kako ne bi “bezveze tekle”.
Kao nosilac izvršne vlasti u opštini, načelnik Kovač je i predlagač ove tačke Dnevnog reda, ali konačnu riječ daće, ipak, odbornici SO. Da li će se oni usprotiviti istraživanjima kao njihove kolege iz SO Jezero i SO Petrovo, ostaje ipak da se vidi u petak 28. aprila.
Ipak, kako stvari stoje, ukoliko i ne daju saglasnost za geološka istraživanja u Šipovu, odbornicima Skupštine opštine, investitor ne može zaprijetiti odmazdom, odnosno tužbama za naknadu štete, kao što su to učinili u slučaju Jezera, gdje su nagovještavali da će zatražiti odštetu, a protiv ekološke aktivistkinje Amele Šabić Ahmečković su čak ostvarili pretnje i tužili je za navodno nanijetu štetu istupanjem u javnosti putem društvenih mreža i medija.
Što se tiče reakcije bijeljinske kompanije na oduzimanje licence za istraživanja u Petrovu, “Lykos” je Okružnom sudu u Banja Luci podnio tužbu, kojom je pokrenuo upravni spor protiv Ministarstva energetike i rudarstva RS.
