Tešku bitku sa beskrupoloznim i bahatim ivestitorima rudnih istraživanja i bezobzirnim republičkim vlastima vodili su stanovnici ozrenskih naselja u opštini Petrovo i tačno prije godinu dana pobijedili u toj borbi, natjeravši resorno Ministarstvo energetike i rudarstva RS da povuče datu saglasnost za rudna istraživanja na ovoj planini kompaniji “Lykos Balkans Metals”, odnosno njenoj “kćerci”, formalnom nosiocu koncesije, firmi „Medeni brijeg“ iz Bijeljine.
Međutim, juče (25.5.2023.) su Ozrence, kako oni smatraju, više nego podlo, izdale gradske vlasti u Doboju, dajući saglasnost “Lykosu” za rudna istraživanja na dijelu Ozrena koji su u granicama ove lokalne zajednice. “Na prepad”, jer se ta tačka dnevnog reda na jučerašnjoj sjednici Skupštine grada nije nalazila u ranije dostavljenom sazivniku pred odbornicima, već je uvrštena i prihvaćena na Kolegiju Skupštine neposredno pred održavanje sjednice lokalnog parlamenta.
I, da jeste dostavljena na vrijeme, to zasigurno ne bi mnogo uticalo na odluku vladajaće većine, jer su njeni “ćutolozi” bez razmišljanja po tradiciji samo digli ruku da se usvoji iz Kabineta gradonačelnika pripremljeni prijedlog o davanju saglasnosti.
“Ovo je za nepovjerovati, davanjem saglasnosti za geološka istraživanja, a time i za potencijalno otvaranje rudnika – jer je poznato da se Ozren istraživanjima provedenim 1969. godine pokazao kao bogato nalazište raznih plemenitih metala – pokazalo se da aktuelna vlasti uopšte ne vodi računa o narodu i svojim stanovnicima” – reakcija je opozicione odbornice Olivere Nedić.
I odbornik Socijalističke partije Vedran Gligorić, koji se jedini sa odbornicom iz PDP-a usprotivio donošenju te odluke, smatra da je ona štetna i nerazumna, budući, kako je rekao, da se u drugim dijelovima BiH ogročeno bore i protive rudnim istraživanjima, kako bi očuvali preostalu zdravu životnu sredinu.
“Ovim putem mi, UG „Čuvari Ozrena i Regije“, vas pozivamo da hitno ukinete odluku o davanju saglasnosti za izvođenje detaljnih geoloških, geohemijskih i geofizičkih istraživanja, koja je 25.05.2023. godine usvojena na sjednici Skupštine grada Doboj. Šaljemo vam na uvid naš zvanični Memorandum, koji smo sačinili sa dobrom namjerom, a u korist svih naroda koji žive u opštinama i gradovima koji teritorijalno obuhvataju područje Ozrena. Molimo Vas da nam odgovorite da li ste saglasni sa tekstom memoranduma u što kraćem roku, da bi mogli pristupiti potpisivanju istog, a potpisaće ga 36 udruženja koje čine Mrežu udruženja, kao i pet opština i gradova iz FBiH. Sve što zajedničkim snagama u partnerskom odnosu uspijemo postići, ostaje našim budućim generacijama. Ozren ima ogroman potencijal za razvoj samoodrživog turizma, kao i potencijal u drugim granama privrede, a koje ispunjavaju ekološke standarde i stvaraju mogućnosti ostanka i stvaranje novih radnih mjesta na opštu dobrobit svih nas. Vrijeme je da udružimo snage radi čistog biološkog opstanka na području Ozrena i regije oko Ozrena” – reagovali su na ova dešavanja Saopštenjem i iz UG “Čuvari Ozrena i regije”
Inače, Vlada RS je na isteku decembra 2021. godine donijela odluku da se dio Ozrena, tačnije 132 hektara površine, proglasi zaštićenom zonom. Ta odluka objavljena je u Službenom glasniku RS 21. januara 2022. godine i odnosi se i na prostor koji je upravo sastavni dio područja Doboja.
Ekološki aktivisti na Ozrenu su potom pokrenuli inicijativu da se cijelo područje Ozrena formalno zaštiti i proglasi „Parkom prirode“. Osim Petrova i Doboja, inicijativa obuhvata i lokalne zajednice Lukavac, Gračanica, Tuzla i Maglaj u FBiH, kojima takođe pripadaju dijelovi Ozrena.
„Proglašenjem Zaštićenog staništa Gostilj, koje se prostire na području grada Doboja, završen je dvanaestogodišnji proces na institucionalizaciji te očuvanju ovog prirodnog i kulturnog nasljeđa. U elaboratu, odnosno odluci Vlade, strogo je zabranjena upotreba motornih vozila, kao i bilo kakva eksploatacija mineralnih sirovina” – kažu na ovu temu iz Regionalnog muzeja u Doboju.
Iskusna pravnica i ovdašnji cijenjeni ekolog Biljana Rakočević, za portal Antikorupcija.info kaže da joj nije jasno kako su u Skupštini Grada Doboj mogli izglasati ovakvu odluku. Posebno što je u proceduri i inicijativa ekologa da se Ozren proglasi „Parkom prirode“ ili „Nacionalnim parkom“, navodeći da se na njemu održava i tradicionalna manifestacuja „Branje trave ive na Ozrenu“, što je kulturna baština pod zaštitom UNESKO-a. Takođe, i da se na Ozrenu nalazi najveća koncentracija Crnog bora u Evropi, izvori mineralne i alkalne vode, da je ova planina poznata kao destinacija turizma, zdrave hrane, zanatstva i drugih pratećih uslužnih djelatnosti.
“Sa pravnog stajališta odluka o davanju saglasnosti za geološka istraživanja “Lykosu” će biti osporena iz razloga što u zakonskom roku od osam dana prije odžavanja sjednice Skupštine Grada nije dostavljena odbornicima na uvid. To što po predmetnoj odluci nije uopšte odžana javna rasprava, niti konsultovana javnost na bilo koji način, je posebna priča i vjerovatno će takođe biti predmet spora, koji će bez sumnje pokrenuti ekolozi” – pojašnjava Rakočević.
