Davati kolektivitetima određene osobine uvijek je glupost. Kolektiviteti – nacionalni, vjerski, teritorijalni, politički,… – su složeni organizmi, sačinjeni od brojnih ljudi, koji, s obzirom da nismo Borg – višetjelesni jednomisleći rasni organizam iz “Zvjezdanih staza” – misle autonomno (ili bar imaju tu mogućnost). Što, bez obzira na društveno usmjeravanje i političku propagandu, stvara mogućnost za različito shvatanje i interpretiranje svijeta koji nas okružuje. Zbog toga, uostalom, diktature, kad-tad, padnu, bez obzira na nivo represije i propagande koju upotrebljavaju. I zbog toga nacionalisti ne vole demokratije i koncept individualnih ljudskih prava i sekularnog građanskog društva i umjesto o političkim protivnicima pričaju o neprijateljima i izdajnicima (i o “legitimnim predstavnicima”). Jer ideal neci(onali)sta je upravo pomenuti Borg – naizgled heterogena masa izvornih ili propagandom stvorenih idiota koja misli vođinim mozgom, a koji najčešće sam nije (samo) idiot, nego je kriminalac i potencijalni ili ostvareni zločinac (I da i to rasčistimo – svi koji misle da postoji pozitivni nacionalizam, nakon toliko leševa rasutih po zemaljskoj kugli u, za većinu u to uvučenih ljudi, besmislenim ratovima, su takođe idioti. Ili konformističke kukavice, koji u strahu od javnog iznošenja istine posežu za besmislenim floskulama tipa “Loš političar ali dobar čovjek” ili “Heroj a ne zločinac”.).
I patriotizam, pa i u svojoj lokal varijanti, podrazumijeva da te gluposti i propagandne floskule, vezane za kolektivitet, tretirate kao istine. Pa je tako, recimo, Sarajevo – “grad tolerancije”. Možeš mislit.
A održavanje Povorke ponosa, ovih dana, pod neviđenim bezbjednosnim mjerama, za kantonalnog premijera je upravo dokaz toga.
No, stvari stoje sasvim drugačije. Kao u onoj “Put do pakla popločan je dobrim namjerama”.
U želji da sve prođe besprjekorno (što u interpretaciji ovdašnjih političara znači bez incidenata), i da se Grad i Vlast, kao u kakvom reklamnom spotu, strancima pokažu u najboljem svjetlu, prekomjernim angažmanom represivnih sredstava države, dokazano je upravo suprotno.
Organizator ovogodišnje Povorke odradio je, bez sumnje, odličan posao, lokalna vlast je pokazala poželjan nivo razumjevanja i podrške za borbu za manjinska prava (što je i razumljivo, jer politički ne pripadaju nacionalističkim borgovcima i i sami zapravo predstavljaju manjinu u nacionalizmom i patrijarhalnim fašizmom premreženom bh. društvu), policija je krajnje profesionalno odradila povjereni joj zadatak (ne dozvoljavajući da joj vlastita homofobičnost utiče na ponašanje na terenu). Ali…
Ali mi na kraju ne znamo da li je slika odaslata u svijet stvarna ili je tek propagandna manipulacija.
Jer nas je odluka politike da ovaj događaj tretira kao visokorizičan i policijsko angažovanje nevjerovatne količine ljudstva, opremljenog za najteže oblike sukoba, koje je pritom, u potpunosti blokiralo funkcionisanje i pristup dijelu grada kojim se kretala Povorka, onemogućilo da dođemo do informacije o stvarnoj toleranciji sredine u kojoj se sve odvijalo.
Ili još gore – nasuprot floskulama o tolerantnosti Sarajeva – njegovi političari i policija su stanovnike ovog grada istretirali kao nekontrolisane homofobne ludake spremne da nagrnu na mirne učesnike Povorke ponosa, ukoliko im se za to ostavi i najmanja mogućnost. A angažman čak i oklopnih vozila i betonskih prepreka, sugeriše da Policija smatra da postoji i opasnost od terorističkog napada???
Pri tome, još poraznije je da, istovremeno održavani, kontra skup vjerskih ekstremista sa političkim ambicijama (“Vjera-Narod-Država” – fali još “Vođa” i jedinice), svojevrsnog zametka talibanizma u BiH, održan od Baš čaršije pa do Vječne vatre (???) i nešto malo niže uz Titovu ulicu, nije imao ni približno slično obezbjeđenje i dosljedno provedeno eliminisanje kontakta sa građanima. Što dodatno šalje zanimljivu poruku o ovom gradu. I o Policiji i njenim procjenama.
Dakle, vi u “Gradu Tolerancije” angažujete teško obučene policijske snage i oklopna vozila za zaštitu mirne benigne grupe boraca za ljudska prava, koji pozivaju na ljubav, a ne angažujete ih da štitite vjerske ekstremiste ili građane od njih??? (Jedini ozbiljni angažman u tom kontekstu, policija je preduzela u zaustavljanju ove ekstremističke grupe da produži do Povorke ponosa).
E, to je baš zanimljiva slika za poslat je u svijet iz Sarajeva.
Uzgred, umjesto kod Vječne vatre, koja je suprotnost svemu što oni predstavljaju i ispred koje su se, valjda ne shvatajući njenu simboliku(?) učesnici anti-LGBT protesta fotografisali, organizatori ovog kontra-protesta (na čijem transparentu nošenom na čelu kolone je pisalo prijeteće “Djela, ne samo riječi. Borba za istinu i pravdu”, što je sa podsjećanjem vođe te grupe da su se u Hrvatskoj i fizički obračunavali sa učesnicima Prajda, više nego jasna poruka), trebali su se, rađe, okupiti na onom vidikovcu sa koga nacisti, u kultnom Šibinom filmu, gledaju na Sarajevo, pa da, kao i oni, rukom pokazujući, na Povorku (a ne na Grad), izgovore “Das ist Valter!”.
Jer, da, nisu gradovi, narodi ili stranke baštinici antifašističkog otpora i ilegalnog rada pod okupacijom (Ima li šta strašnije od toga kad Ludak u pokušaju kreiranja političkog remakea 90-ih partizane dijeli po nacionalnoj osnovi, na naše i njihove, i to iz četničkog ideološkog diskursa). Novovremeni valteri (u mitskom idealističkom poimanju tog pojma, onom koga je opjevao Dubioza kolektiv) su borci za ljudska prava i pravnu državu (a protiv govora mržnje i nacional-šovinističkih i vjerskoekstremističkih politika). No… možda sam staromodan (i odrastao na partizanskim fimovima, a kasnije na dokumentarnim snimcima uličnih sukoba neo-nacista i ljevice, po evropskim gradovima), ali… Valter bi policijsku zaštitu prije s prezirom odbacio nego tražio.
Rađe bih se, naime, suočio sa stvarnošću (kakva god ona bila), nego proveo sat i po u bajci kreiranoj od strane policije.
Uz jednu važnu napomenu – ovo je individualni pogled nekoga ko ne dijeli (svakodnevne) probleme te grupe, nego samo načelno podržava svačija, pa i njihova, ljudska prava. Šta hoću da kažem? Možda je pripadnicima te grupe sat i po bajke, u hororu preostalih 8759 i po sati godišnje, toliko potreban da nije važno što je vještački stvoren.
No, 4 zida stana, za koja aktivisti Pokreta tvrde da iz njih žele izaći, zamijenili su samo zidovima od kordona policije. A to sigurno nije sloboda koju sanjaju.
Ne treba njima zaštita države na sat i po, nego na 365 dana. Ista kao i svim ostalim građanima – zaštita od govora mržnje i fizičkog nasilja. Ništa više. Ni manje.
A sredinu i sistem koji prepoznaju neprihvatljivost govora mržnje kad ga čuju od nacionalističkog ludaka iz druge sredine, a ne prepoznaju opasnost istog unutar sebe, treba obrazovati, da nauči i šta su ljudska prava i šta je pravna država i koja je razlika između slobode i govora mržnje (I da ne postoji sloboda govora mržnje, kako to misle kreteni koji ovih dana protestvuju protiv zabrane negiranja genocida ali i talibanska ekspozitura u Sarajevu koja se poziva na svoje “pravo” da iznese svoje “mišljenje” o učesnicima Povorke ponosa i čiji ideološki sljedbenici ovih dana Pjevaču Sevdaha prijete klanjem jer se Festivalskim Crvenim tepihom prošetao – u haljini.).
Obrazovati treba i nacionalističke političare koji vladaju zemljom (čiji stav o LGBT pravima je manje više identičan onom ovdašnjih “talibana” i utemeljen je na dodikovskom insistiranju na “slovu a ne duhu” Kurana i stavljanju tako primitivno interpretiranog srednjovjekovnog spisa iznad Evropske povelje o ljudskim pravima), ali i one koji se predstavljaju njihovom alternativom. Jedan od ovih potonjih našao je za shodno da, nasuprot stavu koalicionog mu partnera u sarajevskoj kantonalnoj vlasti, koji je pružio bezrezervnu podršku organizatorima i učesnicima Povorke, javno izjavi da je on protiv svake vrste diskriminacije ali i protiv “promocije seksualnosti”, odnosno “protiv Povorke”. Što, “u prevodu”, sa jezika političkih konformista, licemjera i salonskih talibana, koji imaju potrebu da se pravdaju svojim prijateljima sa desnice, znači: “Ja sam protiv svake vrste diskriminacije ali i protiv ukazivanja na njeno postojanje i borbe za njeno otklanjanje.”
Uglavnom, bolje je da se sve ovo desilo, nego da nije. Čak i ovako. Ali… sa tolerancijom (grada, države, naroda,…) to, definitivno, nema nikakve veze.
Ono što iz čitave priče, pa i iz iskustva svih postjugoslovenskih državica nastalih njenim raspadom, proizalazi, je da je svako nasilje koje se dešavalo i dešava, u ovakvim situacijama, politički projicirano. A da kad politika to odluči i naloži policiji sve može proći bez ikakvih problema.
No, znali smo to i prije. Ali, na žalost, nije bilo snage pravne države da sankcioniše sve koji su politički i medijski podstrekavali nasilje u nekim ranijim slučajevima (ili su za njega bili suodgovorni zbog nedjelovanja). Kao u slučaju svojevremenog vehabijsko-navijačkog fašističkog divljanja ulicama Sarajeva i premlaćivanja učesnika i posjetilaca QUEER festivala. Za što se niko od medija, političara i vjerskih funkcionera, koji su bili saučesnici tog zločina, nikad nije ni izvinuo. A kamoli krivično odgovarao.
A da jeste, “danas” bi možda, iza rešetaka, posmatrali Povorku ponosa koja se gradom kreće sa tek simboličnim policijskim obezbjeđenjem, u nivou bilo kog niskorizičnog skupa. A skup bi, od eventualnih budala i ekstremista, branili sami građani. U želji da njihov grad zaista zasluži epitet koji godinama nezasluženo nosi. Ili, jednostavno, u želji da ne budu poistovjećeni sa netolerantnim smećem, kojeg će uvijek biti.
I Have A Dream. Za nekadašnjeg pankera i buntovnika pomalo čudan. Sanjam pravnu državu.
