Nakon završetka drugog upisnog roka, nastava u manjem dijelu visokoškolskih ustanova u Republici Srpskoj u novoj 2023/2024. akademskoj godini počela je juče (25.09.2023.), a na većini počinje u ponedjeljak 2.oktobra. Na onima koje nisu uspjele da obezbijede dovoljan broj studenata započeće vjerovatno nešto kasnije, jer će biti prisiljene da raspišu i treći upisni rok.
Na dva javna univerziteta u RS, i nakon prvog upisnog roka, početkom juna, i drugog, krajem avgusta, ostao je veći broj slobodnih mjesta. Inače, na Univerzitetu u Istočnom Sarajevu planiran je upis na prvu godinu prvog ciklusa studija 1.847, a na Univerzitetu u Banjoj Luci 2.770 studenata.
“Prema prikupljenim podacima, na obje javne ustanove u RS ostalo je po 700 slobodnim mjesta i teško će se ta situacija drastično promjeniti i pronaći zainteresovani svršeni srednjoškolci koji će se ipak odlučiti na studiranje umjesto vjerovatnog odlaska iz zemlje u neku, kako i sami mladi ističu, sređeniju zemlju. Svjesni su da ih ovdje, ukoliko i sa diplomom žele dobiti posao čeka poltronstvo i ponižavanje učlanjenjem u neku od vladajućih stranaka” – kažu u neformalnoj grupi studenata “Akreditovane visokoškolske ustanove – priznate diplome”.
Aktivisti kažu da i pored njihovih nastojanja da dođu do javno dostupnih podataka o broju upisanih u novu akademsku godinu, privatne visokoškolske ustanove kriju koliko su upisali brucoša. Smatraju da to rade iz razloga što se nadaju da će početkom nastave ipak uspjeti da obezbijede upis studenata približan broju planiranih.
Inače, podatke o planu upisa za narednu godinu VŠU su, prema važećem Zakonu o visokom obrazovanju u RS, dužne dostaviti resornom Ministarstvu za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovnje i informaciono društvo do 31. januara. A do 30. novembra su dužne Ministarstvu dostaviti podatak o broju upisanih studenata.
Studenti u Republici Srpskoj na raspolaganju su za upis u narednoj akademskoj godini imali ukupno 17 visokoškolskih ustanova. Prema registru Agencije za visoko obrazovanje (AVORS), za njih jedanaest je završen postupak reakreditacije, a to su Univerzitet u Banjoj Luci, Univerzitet u Istočnom Sarajevu, Univerzitet za poslovne studije Banja Luka, Univerzitet Sinergija Bijeljina, Nezavisni univerzitet Banja Luka, Visoka škola “Banja Luka College”, Visoka škola za uslužni biznis Istočno Sarajevo – Sokolac, Slobomir P Univerzitet, Visoka medicinska škola Prijedor, Visoka medicinska škola zdravstva Doboj i Univerzitet “Bijeljina” Bijeljina.
U postupku reakreditacije su Visoka škola za primjenjene i pravne nauke ”Prometej” Banja Luka, Panevropski univerzitet “Apeiron”, Univerzitet za poslovni inženjering i menadžment Banja Luka i Visoka poslovno tehnička škola Doboj. Njihove prethodne akreditacije su istekle, reakreditacija im nije obavljena u određenom roku po rješenju, a kako su na vrijeme podnijele Zahtjev za reakreditaciju, smatraju se akreditovanim do okončanja tog postupka sa određnim krajnjim rokovima za završetak postupka.
Ovih 15 javnih i privatnih visokoškolkih ustanova su upisane u Državni registar visokoškolskih ustanova kod HEA BiH. To još uvijek nije uspjelo Visokoj školi “Koledžu kozmetologije i estetike” Banja Luka i Visokoj školi za turizam i hotelijersto Trebinje. Banjalučka je kod AVORS u registru sa statusom “ustanova u postupku prve akreditacije”, a trebinjska “ustanova u postupku akreditacije”, što znači da imaju početnu akreditaciju, da su na vrijeme podnijeli zahtjev za akreditovanje, ali on i pored isteka određenog roka od dvije godine nije još okončan.
“U registru AVORS je i Visoka škola za ekonomiju i informatiku Prijedor, kojoj je u martu odbijena akreditacija ustanove i, prema slovu zakona i tumačenju AVORS, ne može više da obavlja djelatnost visokog obrazovanja. Međutim, i pored toga i ova Visoka škola je objavila da upisuje studente u prvu godinu prvog ciklusa studija. Barem do sada, na tu činjenicu je izostala reakcija nadležnih vlasti za oblast visokog obrazovanja, odnosno Minstarstva za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovnje i informaciono društvo, Prosvjetne inspekcije i AVORS. Zbog toga smo Okružnom javnom tužilaštvu Prijedor podnijeli Krivičnu prijavu protiv odgovornih u toj ustanovi i drugih, kojima je dužnost da obezbijede zakonitost u visokom obrazovanju” – kažu u NGG “Akreditovane visokoškolske ustanove – priznate diplome”, dodavši da se već duže vrijeme na javno dostupne telefone ove ustanove niko ne javlja.
