U petak, 3.12., direktorica ureda Evropske banke za obnovu i razvoj u BiH Maneula Naessl sastala se sa predsjednikom Udruženja građana “Jer nas se tiče” Omerom Hujdurom, Tema razgovora bila je, naravno, deponija na Uborku.
Pohvalno je da predstavnik tako moćne institucije pokazuje interes i za stavove civilnog društva, a za nadati se da se ne radio samo o formalnom zadovoljavanju evropskih standarda pristojnog ponašanja nego o razgovorima koji mogu uticati i na donošenje odluka.
U svakom slučaju, i svojevrsna je to poruka lokalnoj vlasti, s kojom se prethodno, tog dana, sastala u Mostaru. No da li ovdašnje vlasti shvataju i haju za tako sofisticirane poruke, drugo je pitanje.
Naime, direktorica EBRD, jednog od najvećih institucionalnih investitora u Bosni i Hercegovini, koji je, do sada, uložio oko 2,8 milijardi eura u 193 različita projekata u ovoj zemlji, sastala se u petak i sa mostarskim gradonačelnikom Mariom Kordićem i direktorom JP “Deponija” d.o.o. Mostar Mirhadom Grebivićem, zbog potpisivanja tzv. mandatnog pisma, a u cilju obezbjeđivanja kredita za rješavanje problema zbrinjavanja čvrstog otpada u Mostaru.
“Grad Mostar i JP “Deponija” pokrenuli su projekt zatvaranja i sanacije tri ćelije odlagališta otpada, izgradnje odlagališta za obradu procjednih voda, nadogradnje postojećeg odlagališta za upotrebu materijala kako bi se smanjile količine otpada koji se šalju na odlagalište i izgradnja nove sanitarne deponije”, kaže se u informaciji sa ovog sastanka.
Evropska banka za obnovu i razvoj, potpisivanjem ovog mandatnog pisma potvrdila je svoje spremnost za osiguranje dugoročnog finansiranja, u obliku državnog kredita Bosni i Hercegovini putem Federacije BiH, za Grad Mostar.
“Sve ove aktivnosti grad Mostar kontinuirano poduzima u cilju rješavanja problema zbrinjavanja čvrstog otpada.”, kažu iz gradske uprave.
No, ono što ne kažu je da se njihovo viđenje načina rješavanja problema zbrinjavanja čvrstog otpada u Mostaru, ozbiljno razilazi sa viđenjem, odnosno zahtjevima lokalnog stanovništva i udruženja “Jer nas se tiče”, koje se godinama bori za gašenje ove deponije, njenu sanaciju i hitno izmiještanje deponije na drugu lokaciju.
I upravo ovo posljednje je ključna tačka razilaženja – “Jer nas se tiče” i mještani naselja oko sadašnje deponije zajhtjevaju hitno iznalaženje nove lokacije i izmiještanje deponije na nju, dok vlast i dalje sve planove veže za proširenje deponije na “Uborku” i nastavak odlaganja otpada na nju najmanje(!) još 5 narednih godina. I bez ikakvih garancija da će zahtjevi građana i aktivista pomenutog udruženja ikada biti ispunjeni.
Pomenimo da Udruženje i dalje trpi institucionalne pritiske zbog svojih aktivnosti. Gradonačelnik Kordić, početkom oktobra, jeste odustao od takvog oblika pritisaka i nasilja nad građanskim aktistima i povukao sramnu tužbu protiv Udruženja, koju je, u pokušaju da uguši proteste i uništi ovo udruženje, svojevremeno, podigao njegov prethodnik. Ali, aktivistima ovog udruženja i dalje stižu sudski pozivi za davanje iskaza u svojstvu okrivljenog, u vezi njihovog učešća na protestima.
S druge strane, ovih su se dana napunile pune dvije godine od isteka okolinske dozvole za deponiju na Uborku i tim povodom organizovanih protesta i blokade deponije, te brutalne intervencije Specijalne policije MUP-a HNK, na zahtjev lokalne vlasti.
Iako se primjećuje svojevrsno reteriranje u stavovima Udruženja, u odnosu na raniji čvrst stav da rok od 5 godina za nalaženje rješenja za deponiju ne dolazi u obzir (jer je i ponuđena alternativa od 3 godine zapravo preduga), iz Udruženja i dalje insistiraju na pokrenutom sudskom procesu protiv Ministarstva okoliša i turizma FBiH, u vezi sa “Planom prilagođavanja upravljanja otpadom za regionalnu deponiju Uborak-Buđevci”, koji je, po njima, donesen uprkos postojećoj studiji da su voda i zemljište kod Uborka zagađeni i štetni za zdravlje. I naglašavaju da će svi procesi koji budu odbijeni na domaćim sudovima, biti nastavljeni na Evropskom sudu za ljudska prava. Što zabrinjava lokalnu vlast, koja tvrdi da ovi sudski procesi blokiraju relalizaciju “Plana prilagođavanja”.
“Istrajat ćemo u borbi da se deponija na Uborku što prije zatvori, jer je dosta uništavanja našeg zdravlja i naše okoline!”, ističu iz udruženja “Jer nas se tiče”.
