Geološka istraživanja na području Lopara su rađena tri godine u “tišini” i završena 31.07.2022. godine i gotova su priča. Ali nije gotova i ona o mogućem otvaranju rudnika u ovoj majevičkoj opštini. I pored toga što su se odbornici Skupštine opštine, na sjednici 21.12.2023. godine, zaključcima izjasnili protiv bilo kakvih eksploatacija ruda na području opštine Lopare.
Da nije gotova stvar svjedoče i poslednje izjave predsjednika RS Milorada Dodika, koji je izjavio da su procjene da su rudni resursi u ovom entitetu vrijedni 15 milijardi evra i da ih treba iskoristiti. Takođe, i ministar energetike i rudarstva Petar Đokić više i ne krije da je zagovornik ne samo geoloških istraživanja, već i eksploatacije ruda, označivši rude kao jedan od ključnih resursa i prilika za privredni razvoj RS.
Vjerovatno su njihovi stavovi ohrabrili i investitora geoloških istraživanja, švajcarsku kompaniju “Arcor AG”, čija podružnica u BiH “Arcor ulaganja” d.o.o., uskoro otvara i svoju ispostavu, odnosno kancelariju u Loparama. Investitori geoloških istraživanja do sada se, inače, nisu obraćali sa zahtjevom za pokretanje postupka dodjele koncesije na eksploataciju mineralne sirovine. A po još uvijek važećem Zakonu o geološkim istraživanjima RS, jedini imaju na to pravo kao nosilac geoloških istraživanja na prostoru Majevice u Loparama. I za podnošenje zahtjeva, Vladi RS, za otvaranje rudnika, imaju još manje od pola godine.
“Ukoliko nosilac prava na istraživanje ne pokrene postupak dodjele koncesije za eksploataciju u roku od dvije godine od dana završetka istraživanja, pravo da koristi rezultate istraživanja ima Republika, odnosno Ministarstvo. Ukoliko se nosilac prava na istraživanje obrati ovom ministarstvu zahtjevom za dodjelu koncesije za eksploatacije mineralne sirovine, ovaj organ će u skladu sa Zakonom o koncesijama sprovesti propisanu proceduru. Prije predlaganja odluke za pokretanje postupka dodjele koncesije, između ostalih, pribavlja se i mišljenje lokalne samouprave” – odgovor je iz Ministarstva energetike i rudarstva na ovu temu, u kome su stavili do znanja da taj rok od dvije godine ističe 31..07.2024. godine.
Ali, upravo zbog toga što se za eventualno otvaranje rudnika pita i lokalna zajednica, bio je signal za mobilizaciju ne samo njenih građana, već i vlasti opštine Lopare. Kao prvi korak, idućeg četvrtka (15.02.2024.) započinje potpisivanje peticije protiv otvaranja rudnika na Majevici, odnosno u ovoj opštini. Iz opštinske uprave kažu da očekuju okupljanje više stotina građana iz svih dijelova opštine na Narodnom zboru, kao i da će tokom sedmodnevne akcije sakupiti 3.000 potpisa punoljetnih građana, koji su protiv otvaranja rudnika.
Toliko će im, naime, biti potrebno da putem Građanske inicijative od vlasti na republičkom nivou zahtijevaju da se uvaži njihov stav i da se ne dozvoli gaženje volje građana, koji su se, kao i vlasti ove opštine do sada i izjašnjavali da su protiv rudarenja na Majevici, što će uz Zaključak SO Lopare, peticijom i Građanskom inicijativom to i formalizovati.
“Umjesto rudnika, koji nam može donijeti samo probleme i uništavanje zdrave životne sredine koju imamo, pokrećemo inicijativu da se dio Majevice koji pripada opštini Lopare proglasi “Parkom prirode”. Tim, i povodom Građanske inicijative koju pokrećemo, boravili smo juče (07.02.2024.) u Banjaluci i zvaničnicima republičkih vlasti smo predstavili naše namjere” – informacije su dobijene od ekoloških aktivista iz Lopara.
U ovoj opštini već djeluju dvije grupe građana koje se bave problemom zaštite životne sredine, a jedna od njih je registracijom preraslo u Udruženje građana “Čuvari Majevice” i u nedjelju (11.02.2024.) će u Domu kulture u Loparama prezentovati Plan rada i aktivnosti.
Takođe, osmišljenu i sveobuhvatnu kampanju, vezanu za geološka istraživanja i eksploataciju ruda na Majevici, uskoro pokreće i bijeljinsko ekološko udruženje “Eko Put”. Ovo udruženje je već obezbijedilo da svoj stav građani ove opštine na Majevici, ekološki aktivisti i stručnjaci u oblasti rudarstva i ekologije iznesu 10.12.2023. godine na Javnoj tribini pod nazivom “Uticaji rudarenja litijuma na životnu sredinu i zajednice”, čiji su oni bili organizatori.
