Postupci Vlade RS i Ministarstva energetike i rudarstva i pogodovanje kompaniji “Lykos Balkans Metals”, da posredstvom svoje podružnice “SNK metali” d.o.o. Bijeljina, i pored odbijanja predstavnika vlasti opština Jezero i Šipovo da im daju saglasnost za nastavak istraživanja na planini Sinjakovo, ipak nastave radove, “tjeraju” aktiviste za zaštitu ove planine u nove proteste.
Planirani su u Šipovu, jer su prije godinu dana prethodni organizovani u Jezeru (25.02.2023.). Osim aktivista iz Jezera, pridružiće im se i aktivisti iz Mrkonjić Grada, koji su prošle godine takođe u svojoj opštini (08.06.2023.) ispred gradske Opštinske uprave izrazili negodovanje zbog toga što su lokalne vlasti bez održane Javne rasprave ili stručnih skupova na ovu temu odlučile da daju bijeljinskoj kompaniji “Lykos Balkan Metals” saglasnost za detaljna geološka istraživanja na planini “Sinjakovo”.
Aktivisti iz te tri opštine su tek nedavno, kažu, upoznali se sa detaljima iz rješenja Ministarstva energetike i rudarstva RS, koje datira iz novembra 2020. godine. Kao i Rješenja o odobravanju produženja istražnog roka izvođenja detaljnih geoloških radova po Projektu detaljnih geoloških istraživanja bakra, željeza i pratećih metalana istražnom prostoru “Sinjakovo”, opštine Mrkonjić Grad, Šipovo i Jezero, koje je potpisao ministar Petar Đokić i odnosi se na izmjenu i dopunu projekta iz maja 2022. godine. Rok za izvođenje radova produžen je do 30.12.2024.
“Iz tih dokumenata se tek vidi koliko su “šuplje” priče o dobrobiti i koristi koje ove aktivnosti investitora geoloških istraživanja imaju navodno po budžet RS i lokalnih zajednica. Pričaju ih poslednjih dana političari poput Dodika i Đokića, a zapravo je za cijelu planinu Sinjakovo za sve tri opštine, odnosno Mrkonjić Grad, Šipovo i Jezero na ime naknade za detaljna geološka istraživanja nosilac istraživanja “SNK Metali” je obavezan da plati svega 10.735,70 KM. Od pominjanih silnih procenata i materijalne koristi, prema uvidu u rješenje, taj iznos je zapravo svega dva odsto projektovanih istražnih radova” – obratili su se aktivisti iz ove tri opštine portalu Antikorupcija.info.
Ukazali su i na obavezu investitora da je prema članu 8 izdatog Rješenja o izvođenju detaljnih geoloških istraživanja na području “Sinjakova” dužan teren na kojem su vršena istraživanja sanirati i privesti prvobitnoj namjeri. Ali, da je, nakon što prošle godine Skupština opština Jezero nije potrebnim brojem glasova podržala nastavak istraživanja, izdata naredba kojom je zatraženo od investitora “SNK metali” da na dijelu ove opštine sve puteve koje su radili i koristili saniraju.
“Ogorčeni smo nelogičkim postupkom vlasti da sa, prije više decenija sagrađenog i sada dotrajalog mosta jednostavnom odlukom poveća nosivost sa 12 na impresivnih 40 tona. Zbog te odluke postoji opasnost da se ponovno nađemo u situaciji da mještani prelaze Plivu čamcima, kao u prošlosti. Odluka o povećanju nosivosti mostova treba biti pažljivo razmotrena, uzimajući u obzir sve aspekte sigurnosti i održivosti, uz elaborate i mišljenja struke, ali to nije učinjeno” – kritikuju ekološki aktivisti iz Jezera ovu odluku lokalnih vlasti, koju tumače da se teškim kamionima želi omogućiti izvoz prirodnih, odnosno rudnih i šumskih resursa.
Inače, Rješenje ministarstva o odobrenju produženja istraživanja nosi datum 30.06.2023. godine, upravo kada je isticalo dotadašnje odobrenje istraživanja na Sinjakovu, ali su i za nju aktivisti i javnost u ove tri opštine saznali tek pred kraj prošle godine.
“Bili smo ubjeđeni da smo dobili bitku sa njima, a i sa ministarstvom na čelu sa, po nama, glavnim lobistom “Lykosa”, ministrom Petrom Đokićem, ali smo se prevarili. Bili smo gotovo sigurni da je uporište zagovornika nastavka istraživanja ostao samo Mrkonjić Grad, čiji odbornici su na sjednici SO dali saglasnot za produženje istraživanja. Nasuprot njima su odbornici Skupštine opštine Jezero 27.06.2023. i izabrani predstavnici naroda na sjednici SO Šipovo 07.07.2023. odbili zahtjev za produženje saglasnosti, date prije dvije godine od strane Ministarstva energetike i rudarstva RS” – ne kriju čuđenje, a prije svega ogorčenje aktivisti iz Jezera i Šipova, koji traže pogodan termin da početkom marta, zajedno sa Mrkonjićanina ponovo pozovu protivnike geoloških istraživanja na proteste.
Povod za nova protestna okupljanja biće, kako navode, iskazivanje nezadovoljstva što i pored odbijanja vlasti Jezera i Šipova da dozvole nastavak geoloških istraživanja, resorno ministarstvo i Vlada RS gaze narodnu volju, odnosno volju građana koji su birali lokalnu vlast. Takođe, da, pred stavljanje na Dnevni red NSRS Zakona o izmjenama i dopunama zakona o geološkim istraživanjima, jasno stave do znanja da se protive isključivanju lolanih zajednica i vlasti u njima da daju svoje mišljenje o geološkim istraživanjima na njihovom području.
