Ima nesto beskrajno čudno u ponašanju vlasti u Republici Srpskoj. Dok sa skupštinske govornice i na press konferencijama, javno i bahato, na najprimitivniji način, svodeći Skupštinu na kafanu ili vašarsku šatru, vrijeđaju svoje političke protivnike (a bogami i saradnike), malobrojne medije koje ne drže pod svojom kontrolom, te, predstavnike “međunarodne zajednice”, dotle Zakon o posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija, usvajaju kao da se radi o nekom tajnom projektu, u ravni sa trošenjem para sa escrow računa, ugovorima sa Kinezima i Mađarima ili podacima o imovini porodice Dodik.
Ovih dana, naime, javnost je ostala zatečena informacijom da je zakon kojim ovdašnja vlast ima namjeru, totalitarnom čizmom, zgaziti politički osvješteni i kritički usmjereni segment civilnog društva, Vlada Republike Srpske, utvrdila i uputila na dalje usvajanje u NSRS, u potpunoj tajnosti. Kršeći, ponovo, pravila i procedure za donošenje zakona.
Pritom, ova informacija je potvrđena medijima tek nakon upita, te su saopštavane oprečne informacije o tome na kojoj sjednici je navodno Prijedlog utvrđen. Što i bez ranijih loših iskustava sa ovom vlašću, budi sumnje u to da li se nešto uopšte desilo ili se naknadno pokušava izmaštati i legalizovati, “u posljednji čas”.
“Na kraju su iz Vlade medijima saopštili da je utvrđen na sjednici održanoj 21.3.2024., pred sam istek roka od 6 mjeseci koji je Vlada imala da uputi ovaj zakon u formi prijedloga. Međutim, u najavljenom dnevnom redu ove sjednice, kao i u objavljenoj informaciji Vlade sa održane sjednice, nigdje se ne navodi usvajanje ovog Prijedloga, što baca sumnju na sam način utvrđivanja Prijedloga.”, navodi se u saopštenju za javnost Transparency International. I dodaje:
“Transparency International u BiH, kao i sve relevantne međunarodne i domaće organizacije, te, mediji koji nisu pod kontrolom ovdašnje vlasti, ranije je upozoravao na štetnost i posljedice usvajanja ovog Zakona koji direktno targetira udruženja koja se finansiraju iz inostranstva, odnosno ona koja nisu pod kontrolom lokalnih vlasti i ograničava im polje djelovanja. Ipak, Vlada RS se potpuno oglušila na sva upozorenja, te Zakon, koji drastično zadire u osnovna ljudska prava, šalje u proceduru samo nekoliko dana nakon što je Evropska unija dala saglasnost za otvaranje pregovora za BiH, naglašavajući slobodu djelovanja civilnog društva kao jedan od ključnih prioriteta koji BiH mora ispuniti kako bi zvanično i započela pregovore sa EU. U isto vrijeme, NSRS licemjerno donosi zaključke u kojima se traži “ubrzanje evropskog puta”, dok se paralelno ide na usvajanje zakona koji su u potpunoj suprotnosti sa tim istim evropskim putem.“
TI BiH upozorava i da tekst samog prijedloga Zakona još uvijek nije dostupan javnosti, kao ni zapisnik sa sjednice na kojoj je navodno utvrđen. No netransparentnost ovdašnje vlasti, koja odbija čak i naloge sudova da se nevladinim organizacijama daju određeni podaci koje su tražile, notorna je stvar,
“Ovim vlasti u RS nastavljaju trend uspostavljanja potpune kontrole nad slobodom govora i djelovanja civilnog društva, u pravcu gušenja svakog oblika kritike, predlažući i usvajajući zakonska rješenja bez ikakvog obzira na reakcije javnosti, kroz fingirane procedure javnih rasprava i donošenja zakona.”, navode iz Transparency-ja.
U ovim povodom objavljenom saopštenju, TI BiH je pozvao poslanike u NSRS da “iskoriste posljednju šansu i odbace ovaj Prijedlog glasajući protiv zakona koji je ne samo rezultat problematičnih procedura te ugrožava proklamovani „evropski put“ već, što je najvažnije, direktno krši osnovna ljudska prava i slobode građana u Republici Srpskoj, čime se režim u RS nastavlja svrstavati u red zlokobnih represivnih i autoritarnih režima koji vrše otvoren progon neistomišljenika”.
No, očekivati od vladajuće koalicije, uspostavljene na političkoj korupciji, i od ljudi koji su se sami sveli na marionete, da reaguju suprotno nalogu svog vlasnika, pomalo je naivno. Čak i u situaciji kad režim polako počinje da posrće pod sankcijama.
Nevladin sektor ne bi trebao ništa da očekuje od višestruko kompromitovanih političara. Nego da unutar sebe nađe snagu za suprotstavljanje totalitarnim tendencijama vlasti.
