Nastavlja se sistematsko ugrožavanje ljudskih prava i sloboda u Republici Srpskoj. Huškanje huligana na aktiviste manjinskih grupa, uz istovremeno demonstriranje odanosti represivnog aparata vođi a ne zaštiti svih građana, proširilo se i produbilo na zakonsku regulativu. Koja se, u civilizacijskom strmoglavljivanju u moralni bezdan – koga je sastavni dio “disciplinovanje” i zastrašivanje medija i nevladinog sektora – pretvorila u “čišćenje” zakonskih propisa od “rodne ideologije”, koja je proglašena neprijateljem “tradicionalnih hrišćanskih vrijednosti i svetinje braka i porodice”.
Na ovo ludilo vlasti – koje se, inače, savršeno uklapa u šire nacionalističko, ksenofobno, kriminogeno, vulgarno desno populističko, ponašanje te vlasti – reaguju iz civilnog društva.
Između ostalih, ovih je dana i Kuća ljudskih prava Banjaluka izrazila žaljenje, zabrinutost i čuđenje odlukom Vlade Republike Srpske da pristupi izmjenama Krivičnog zakona Republike Srpske sa samo jednim ciljem – izbacivanjem termina „rodni identitet“ iz zakonskog teksta. Čime se sužava postojeća lista eksplicitno nabrojanih zaštićenih karakteristika ličnosti, što je u suprotnosti sa načelom da se jednom ustanovljena prava ne umanjuju ili oduzimaju. Ali i sa praksom Evropskog suda za ljudska prava.
“Iako Evropska konvencija o ljudskim pravima ne nabraja eksplicitno sve zaštićene karakteristike, Evropski sud za ljudska prava je, kroz svoju sudsku praksu, priznao širi niz karakteristika uključujući „dob“, „zdravlje“, „bračni i porodični status“, „imigracijski status“ i, između ostalog, „rodni identitet“. Time je ovaj sud značajno proširio opseg zaštićenih karakteristika prema Evropskoj konvenciji, koja je neposredno primjenjiva u našem pravnom sistemu, i to je praksa koju bismo i mi trebali slijediti.”, naveli su iz Kuće ljudskih prava, upozoravajući da se bez jasnog zakonskog priznanja, teško boriti protiv diskriminacije, nasilja i zlostavljanja koje doživljavaju pripadnici manjinskih i ranjivih grupa. Što može dovesti i do povećavanja rizika od izostanka zaštite od nasilja za ljude sa različitim rodnim intentitetima. Tako se npr. može desiti da zločini iz mržnje prema osobama sa različitim rodnim identitetima neće biti prepoznati kao takvi od strane nadležnih organa, što može dovesti do blažih kazni za počinitelje ili u nekim situacijama i do potpunog izostanka pravne zaštite za žrtve.
“Ovo je nastavak trenda ograničavanja ljudskih prava LGBTIQ osoba u Republici Srpskoj koji će u konačnici dovesti do povećanja nasilja nad LGBTIQ+ osobama, koje se neće imati kome obratiti jer zakoni neće prepoznavati osnov za diskriminaciju, nasilje, a naročito zločin iz mržnje. Ovo nije samo pitanje LGBTIQ osoba već i pitanje žena, jer desničarske politike ovakvim zakonima najviše udaraju na prava žena i prava LGBTIQ osoba. S tim u vezi, velika je odgovornost ženskog i queer pokreta u BiH da odgovore na ovakve pokušaje opresije, i zaustave donošenje ovakvih opresivnih zakona, uključujući i gender mehanizme u BiH.”, ističe aktivistkinja za prava pripadnika LGBTIQ+ zajednice Lejla Huremović.
Nus proizvod cijele situacije je ogoljavanje autokratske suštine vlasti u Republici Srpskoj (mada za to odavno nisu potrebni nikakvi dodatni dokazi).
Iz nevladinog sektora su upozorili da dok njihove inicijative godinama čekaju da budu razmotrene od strane Vlade i Parlamenta, nailazeći na nezainteresovanost i ignorisanje (kao što je, npr. 10 godina stara inicijativa o uspostavljanju Alimentacionog fonda u Republici Srpskoj), dotle je bio dovoljan jedan twitt Milorada Dodika da je „neprihvatljivo da se na mala vrata uvodi rodna ideologija“ u zakone, da sistem izgrađen negativnom selekcijom i korupcijom, od poltrona, konformista i marioneta, bez razmišljanja, njegove želje pretvori u djelo. Odnosno počne mijenjati važeće a povlačiti već pripremljene nove zakone.
“Osim brzine, naše čuđenje izaziva i činjenica da je Vlada Republike Srpske, na ovaj način, zapravo samoj sebi skočila u usta, poništavajući ekspertski rad svojih sopstvenih uposlenika koji su činili Radnu grupu za izradu Zakona o zaštiti od nasilja u porodici i nasilja prema ženama od kojeg se, na kraju, „zbog neprihvatljive rodne ideologije“ odustalo. U radnoj grupi sjedili su predstavnici šest ministarstva Vlade Republike Srpske, te predstavnici Okružnog javnog tužilaštva Banja Luka, Okružnog suda u Banjoj Luci, Gender centra, i jedne organizacije civilnog društva.”, naveli su iz Kuće ljudskih prava Banjaluka.
Prijedlog za uklanjanje „rodnog identiteta“ s eksplicitnog popisa izričito zaštićenih karakteristika u Krivičnom zakonu Republike Srpske je regresivan korak koji umanjuje obim pravne zaštite dostupne ranjivim pojedincima i grupama. Ovaj potez potkopava prethodno postignuti značajan napredak u očuvanju i unapređenju individualnih ljudskih prava i sloboda u Republici Srpskoj. No, sasvim je u skladu sa demontiranjem svih drugih pozitivnih stvari izgrađenih u poratnom periodu. na čemu već godinama radi Milorad Dodik i režim pod njegovom kontrolom.
Ono što možemo primijetiti je da i dalje nedostaje masovni organizovani otpor i civilnog društva i šire javnosti. I da su činovi protesta, zapravo, i dalje “individualizirani” i ograničeni na pisanje saopštenja.
