Ekolozi iz lokalnih zajednica Republike Srpske koje gravitiraju Majevici su odlučni da, pokretanjem inicijative za moratorijumom na dodjelu koncesija za geološka istraživanja i za eksploataciju mineralnih sirovina, ruda i drugih resursa na njenom području, okončaju postupak zaštite područja u skladu sa Zakonom o zaštiti prirode Republike Srpske i usvajanja Dokumenta o politici dodjele koncesija u skladu sa Zakonom o koncesijama Republike Srpske.
U završnim su pripremama formiranja Inicijativnog odbora za pokretanje Građanske inicijative, koju bi činili predstavnici organizacija civilnog društva iz Lopara, Bijeljine, Ugljevika i Zvornika, kao i Centra za životnu sredinu Banja Luka, koji ima iskustva u oblasti zaštite prirodnog nasljeđa i prirode. Pomoć očekuju i od ekologa iz Brčko Distrikta, te lokalnih zajednica Tuzlanskog kantona, odnosno Tuzle, Teočaka, Čelića i Sapne, koji se nalaze u majevičkom obuhvatu od 50 kilometara i takođe su u bojazni da bi moguće otvaranje rudnika litijuma, bora, natrijuma, stroncijuma, kalijuma i prateće asocijacije elemenata moglo imati negativan uticaj i na stanovnike i zdravu prirodu na njihovim područjima.
Ekolozi su juče, 14.11.2024., od lokalnih vlasti Lopara željeli da čuju njihov zvaničan stav da li i dalje ostaju pri stavu protivljenja otvaranja rudnika u toj lokalnoj zajednici, kakav je i zvaničan stav Skupštine opštine Lopare donesen na sjednici 23.11.2023. godine. I dobili su tu potvrdu na sastanku koji je upriličen u Loparama, a kojem su prisustvovali predstavnici lokalnih zajednica koje pokreću Inicijativu, odnosno ekoloških udruženja.
“Dobili smo podršku lokalnih vlasti za pokretanje i podnošenje Građanske inicijative, kojima smo prenijeli da se radi o “narodnoj inicijativi” bez bilo kakvi političkih primjesa ili interesa. Naš utisak je vlasti ove lokalne zajednice nisu dale samo deklarativnu podršku i naglasili su da će one sa svoje strane putem predstavnika na višim nivoima vlasti dati svoj doprinos nastojanjima da se zaštiti Majevica” – izjavila je predsjednice “Eko Puta” iz Bijeljine Snežana Jagodić Vujić.
Ova organizacija, kao i druge iz Lopara, Ugljevika i Zvornika, moguće i Brčkog i lokalnih zajednica tuzlanske regije, će u narednom periodu, nakon kompletnih priprema, početi i sa prikupljanjem potpisa za peticiju, koja će činiti sastavni dio Građanske inicijative za upućivanje u Narodnu Skupštinu Republike Srpske.
Kao što je poznato, Izmjenama i dopunama Prostornog plana Republike Srpske do 2025. godine, u popisu područja koja su predviđena za uspostavu zaštite u planskom periodu po IUNC, planina Majevica je planirana za zaštitu u kategoriji V, odnosno kao Park prirode, u skladu sa Zakonom o zaštiti prirode RS. U skladu sa tim, Udruženje građana “Čuvari Majevice“ je 01.03.2024. godine uputilo nadležnom Ministarstvu prostornog uređenje, građevinarstva i ekologije inicijativu za proglašenje zaštićenog područja.
Ovo Ministarstvo je 12.03.2024. godine dostavilo inicijativu Zavodu za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa, zatraživši od Zavoda izradu Studije zaštite kojom se utvrđuju vrijednosti područja koje se predlaže za zaštitu i način upravljanja područjem. Ovim je inicijativa za zaštitu ovog područja formalnopravno prihvaćena, a procedura zaštite započeta.
“Čuvari Majevice“ su 25.7.2024. godine podnijeli Republičkom zavodu za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa RS zahtjev za istraživanje, te je dana 13.08.2024. godine od Republičkog zavoda zaprimilo Stručno mišljenje o istraživanju biodiverziteta Majevice, kojim je izraženo pozitivno mišljenje u vezi sa planiranim istraživanjima biodiverziteta na planini Majevici i određeno da se istraživanja provode do maja 2025. godine.
Istraživanja su formalno započeta dana 10.9.2024. godine sa prvim terenskim radovima, koje je izvodio istraživač sa 40 godina iskustva na istraživanju flore i faune na Balkanu, Mihajlo Stanković, koji je izvršio i multidisciplinarna geološka, paleontološka i biološka istraživanja. Preliminarni izvještaj ovih istraživanja pokazao je da se na predmetnom području nalaze fosilni ostaci marinskih organizama koji datiraju još iz perioda Panonskog mora, odnosno prije 10 do 15 miliona godina, kao i fosili biljaka koji potiču iz nekadašnjih tropskih šuma i močvara koje su se na ovom području nalazile prije 30 do 45 miliona godina, što su podaci koji svakako govore u prilog prijekoj potrebi zaštite koja je i planirana.
