Krivična prijava, koju je neformalna grupa građana „Za legalnu i kontrolisanu eksploataciju šljunka u slivu rijeke Bosne“ podnijela 27.04.2023. Okružnom javnom tužilaštvu u Doboju, za protivzakonito zauzimanje i eksploatisanje prirodnih bogatstava i dobra od opšteg značaja na području Kožuha kod Doboja, dobila je epilog – OJT Doboj neće sprovoditi istragu po ovoj prijavi.
Tu naredbu dostavilo je NGG Tužilaštvo u Doboju, a prema obrazloženju iz ove pravosudne institucije, istraga se, zapravo, neće provoditi posebno po tom predmetu. Iz razloga što ovo tužilaštvo, zajedno sa Policijskom upravom Doboj, za nelegalnu eksploatciju šljunka i devastacije zemljišta u Kožuhama vode istrage u nekoliko drugih predmeta.
“U nekim su za prethodne periode završene i donesene tužilačke odluke, iz čega proizilazi da postoje okolnosti u konkretnom predmetu koje isključuju krivično gonjenje, odnosno, ne može se odlučivati, odnosno, voditi istraga dva puta o istoj stvari i u dva odvojena predmeta, zbog čega je odlučeno kao u dispozitivu Naredbe” – navedeno je u obrazloženju OJT Doboj.
Inače, iz preciziranih podataka o predmetima po kojima se tužilaštvo već izjasnilo, podiglo optužnicu, koja je i potvrđena od strane dobojskog Osnovnog suda, vezano za nezakonitu eksploataciju šljunka, vidljiva je sprega šljunkara i njihova “igra”.
Naime, Tužilaštvo u odgovoru aktivistima otkriva da je privredno društvo „Bajkovača“, protiv čijeg vlasnika Vlade Đorđića već četvrtu godinu stoji podignuta i potvrđena je optužnica za krivično djelo Nezakonito postupanje u privrednom poslovanju upravo na području Kožuha, kupilo privredno društvo “Jaćimović” d.o.o. Osječani Gorrnji. Ta transakcija obavljena je u decembru prošle godine, a i kupac je takođe pod istragom za nezakoniteđu eksploataciju šljunka iz, takođe poznatog, “Slučaja Osječani”. Optužnica protiv Đorđića, kao odgovornog lica u “Bajkovači”, kao i “Geosferi”, podignuta je za nezakonite radnje za period 2013. do 2018. godina, a OJT novu istragu vodi protiv Đorđića za period nakon 2018. godine, u drugom predmetu.
“Pored navedenog, vršene su provjere i za privredno društvo “Jaćimović” d.o.o. Osječani Gornji u predmetu ovog tužilaštva broj T15 0 KTAPO 0030470 20, a koji predmet je još uvijek u radu kod postupajućeg tužioca” – stoji u odgovoru iz dobojskog tužilaštva.
U prijavi aktivista iz aprila ove godine, u “Slučaju Kožuhe”, su kao osumnjičeni označena NN lica, koja se sumnjiče na počinjenje krivičnih djela iz člana 391 stav 2), 3), 4) „Protivzakonito zauzimanje i eksploatacija prirodnih bogatstava i dobara od opšteg značaja, u vezi sa članovima 264 „Utaja poreza i doprinosa“, 320 „Davanje mita“ i 248 „Nezakonito postupanje u privrednom poslovanju“ Krivičnog zakonika Republike Srpske.
U prijavi se navode sumnje da je NN lice ili više njih protivno propisima vršilo devastaciju korita rijeke Bosne nelegalnom i nekontrolisanom eksploatacijom mineralnih resursa, na lokaciji KO Kožuhe Grad Doboj, sa namjerom sticanja protivpravne imovinske koristi. Takođe, da NN lice ili više njih za nelegalno izvađene količine materijala nisu prijavili prihod iz kojih radnji proističe obilježje krivičnog djela utaja poreza. Iz prijave se navodi da postoji sumnja da su NN osoba ili više njih za devastaciju korita rijeke Bosne u Kožuhama službenom ili odgovornom licu ponudila poklon ili drugu korist da u okviru svog službenog ovlaštenja ne izvrši službenu radnju koju je moralo izvršiti, te je tako omogućila osumnjičenom sticanje protivpravne koristi i izvršenje krivičnog djela. Iz svega proizilazi, navodi se u prijavi, da su u namjeri pribavljanja imovinske koristi za svoje pravno lice, uskratili sredstva koja predstavljaju javni prihod iz kojih radnji proističe obilježje krivičnog djela.
NGG su uz prijavu dostavili i pribavljenu foto i video dokumentaciju iz kojih je više nego vidljivo da je iskop vršen u nepredviđenim razmjerama nakon čega je korito rijeke Bosne ostalo devastirano.
“Uz odavanje priznanja Tužilaštvu za brzi odgovor, kao i postupanje PU Doboj u provjerama, odnosno istrazi, ne možemo se oteti utisku da je epilog ovog slučaja tipičan i očekivan, kada je u pitanju pravosuđe. Prijavitelji su za sve u pravu, postoje jasna obilježja i dokazi izvršenog krivičnog djela, ali se istraga neće sprovoditi. Međutim, kao što smo naveli u nedavno ponovljenom Otvorenom pismu, koje smo i prije dvije godine uputili nadležnom ministartstvu, JU “Vode Srpske” i Inspektoratu RS – mi nećemo odustati i insistirati ćemo da se pronađu odgovorni za devastiranje područja Osječana, Bušletića, Kotorskog, Kožuha i drugih mjesnih zajednica duž korita rijeke Bosne od Doboja prema Modriči. Ne samo oni koji su to direktno uradili, već i oni koji su to prećutno odobravali unazad više od dvije decenije ili nisu činili potrebno da se to zaustavi i sankcioniše” – reakcija je iz neformalne grupe građana čiji aktivisti se bore protiv nelegalne eksploatacije šljunka i zalažu za uređeni vodotok rijeke Bosne.
