Problemom korupcije u javnim nabavkama u BiH se do sada najozbiljnije bavio Transparency International BiH. Prema njihovim istraživanjima, zbog velike količine novca koji se na godišnjem nivou troši za nabavke dobara i usluga u okviru javnih projekata, oblast javnih nabavki naročito je podložna korupciji.
Korupcija u javnim nabavkama poskupljuje vrijednost javnih ugovora i do 50 odsto, u nekim situacijama čak i više, a pored finansijskih gubitaka, šteta prouzrokovana slabijim kvalitetom pruženih javnih usluga može imati i druge nesagledive posljedice, čak i gubitak ljudskih života, smatraju u Transparency International. I naglašavaju da je upravo zbog toga snažan i transparentan sistem javnih nabavki ključan za sprečavanje korupcije u ovoj oblasti.
Javnim nabavkama, u ovom kontekstu, bavi se i portal Antikorupcija.info, koji je danas, 29.10.2024., analizirao tendere na Portalu javnih nabavki BiH i došao je do zanimljivih informacija i, pomalo, bizarnih detalja.
“Pobjednik dana” po našem portalu za 29.10.2024. godine je Ugostiteljski servis Vlade Republike Srpske, koji je za “razne prehrambene proizvode” plaća 717.800 KM Trgovini na malo “ZOKI” Mladen Lukić s.p. iz Banja Luke. Ovaj poslovni subjekt je unazad nešto malo više od mjesec dana za potrebe institucija u ovom entitetu nabavljao i isporučivao od vlažnih maramica za JZU Institut Dr Miroslav Zotović, Banja Luka, led sijalica za JU Centar za socijalni rad Banja Luka, negazirane mineralne vode i neskafe “3 u 1” za Agenciju za razvoj visokog obrazovanja i osiguranje kvaliteta u BiH (HEA), pića za Republički zavod za statistiku Banja Luka, do klima uređaja za Osnovni sud u Banja Luci. Bio je dobavljač i isporučivao je robu i za Ministarstvo finansija RS i Elektroprenos BiH, Operativno područje Banja Luka.
Inače, Ugostiteljski servis Vlade RS je danas imao izdatke i za naručune Preparate za pranje u vrijednosti od 38.229 KM kod dobavljača “Eurosan” Banja Luka i 73.100 KM za Motorno gorivo kod “Nestro petrol” Banja Luka.
Najveći iznos u današnjim javnim nabavkama ostvaren je od naručioca RMU “Banovići”, Banovići od 2,6 miliona KM kod pobjednika tendera “Remex” Tuzla za rezervne dijelove motora i 1,5 miliona KM kod “Elektroprenosa” Banja Luka kod dobavljača “Malcom” Sarajevo za isporuku energetskog transformatora. Najviše tendera ostvarila je JZU Univerzitetski klinički centar Republike Srpske, Banja Luka, koji je danas imao ukupno 12 tendera u vrijednosti od preko 700.000 KM.
Daleko od očiju javnosti javne nabavke u svakom danu odnose milione maraka, a od zanimljivijih tendera današnjeg dana može se izdvojiti nabavka i dva automobila za potrebe “SRNE” Bijeljina, koji su koštali više od 100.000 KM, Podloge – tepisi u džamiji vrijednosti 13.435 KM, koje za džemat Ćizmići je naručila i plaća opština Cazin. Grad Zenica za kancelarijski namještaj za svoje i potrebe mjesnih zajednice platiće 52.845 KM lokalnom “Inter-kom” i brojne druge.
“Kada bi se pažljivije pratile javne nabavke u BiH i o njima informisala javnost, mislim da bi se mnoge stvari doznale i građani bi argumentovano uvidjeli kakve se stvari rade iza kulisa i do koje mjere korupcija je ušla u sve pore vlasti i koliko se bahati nad nama. Primjera radi, juče smo doznali da na krovu nove Opšte bolnice u Doboju planiraju postaviti baznu stanicu mobilne telefonije, odnosno smjestiće antenski stub i kontejner sa telekomunikacijskom opremom. Javno smo upitali rukovodstvo te ustanove zašto su tender objavili u mostarskim Dnevnim novinama i pitamo se da li je moguće da takvu opremu instaliraju na objektu u kojem se liječe bolesnici” – kaže na ovu temu građanski aktivista i budući opozcioni odbornik u Skupštini grada Doboj Miroslav Borojević Beli, koji je očigledno ukazuje na dilemu oko zračenja takve vrste opreme.
