Dočekali Godoa – Afera “Klaster” na sudu BiH idućeg petka

U Odjelu II Suda BiH 15. novembra počinje sudski proces u predmetu “S1 2 K 048514 24 K – Kalinić Zoran i dr.”, poznatijem kao Afera “Klaster”, odnosno kupoprodaja diploma na privatnim visokoškolskim ustanovama u BiH. Početak suđenja je u 9:30 h, sa planiranim radom do 12:30 h, a postupajući sudija je Miroslav Janjić.

Prema informacijama iz Tužilaštva BiH, na raspolaganju će im biti oko 70 svjedoka, osam stručnih vještaka kao i više od 3.000 materijalnih dokaza, među kojima su i dosijei 49 visokoškolskih diploma čije će se poništavanje tražiti u zakonom predviđenom postupku. Takođe, i druga studentska i univerzitetska dokumentacija. Na glavnom pretresu, 15. Novembra, Tužilaštvo je najavilo da će razjasniti odgovornost optuženih.

“Tužilaštvo i SIPA prikupili su dokaze da osobe koje su nezakonito kupovale diplome u vrlo malom obimu ili čak nikako nisu učestvovale u procesu školovanja na visokoškolskim ustanovama, a za kupovanje diploma najčešće su plaćali iznose od nekoliko hiljada evra, a optuženi privatni univerziteti djelovali su na području Banjaluke, Mostara i Brčko distrikta ” – informacije su iz Tužilaštva BiH.

Nakon što je Tužilaštvo BiH 03.07.2024. godine objelodanilo optužnicu, iz ove pravosudne institucije saopštili su da je Tužilački tim podigao optužnicu kojom se ukupno 21 fizička i pravna osoba terete za  udruživanje radi činjenja krivičnih djela, koruptivna krivična djela i nedopuštenu trgovinu više desetina visokoškolskih diploma, uglavnom ekonomske, pravne, tehničko-inženjerske, zdravstvene struke, menadžmenta i drugih profila obrazovanja.

“Obimnom istragom Tužilaštva BiH i SIPA-e u protekle dvije godine prikupljeno je više hiljada materijalnih dokaza, saslušano više od 130 svjedoka, među kojima i predstavnici akademske zajednice, a provedene su i posebne istražne radnje kojima su predstavnici policijskih struktura bili direktno angažovani u razotkrivanju nezakonite prodaje i izdavanja diploma. Počinjenjem krivičnih djela nanesena je velika šteta sistemu visokog obrazovanja u BiH, kao i ugrožavanje svih građana radom i djelovanjem osoba sa nezakonito stečenim univerzitetskim diplomama. Tužilaštvo BiH će u okviru postupka tražiti da se optuženim osobama izrekne zabrana obavljanja dužnosti u visokoškolskim obrazovnim institucijama” – dio je saopštenja nakon podizanja optužnice Tužilaštva BiH, koje je preciziralo da su optužene pravne osobe, odnosno privatni univerziteti, djelovali na području Banja Luke, Mostara i Brčko distrikta.

Oni se optužnicom terete za krivična djela udruživanja radi činjenja krivičnih djela, zloupotrebu službenog položaja ili ovlaštenja, nedopuštenu trgovinu, krivotvorenje isprava i druga povezana krivična djela.

Optuženi su:

1. Zoran Kalinić, rođen 1954. godine u Banja Luci, državljanin BiH, bio angažovan kao rektor na Nezavisnom univerzitetu Banja Luka, nalazi se pod mjerama zabrane izrečenim od Suda BiH,
2. Dragan Ilić, rođen 1984. godine u Banja Luci, državljanin BiH i R Srbije, bio suvlasnik Visoke škole za primijenjene i pravne nauke „Prometej“ Banja Luka,  trenutno pod mjerama zabrane izrečenim od Suda BiH,
3. Vladimir Stojanović, rođen 1965. godine u Beogradu, bio angažovan kao v.d. rektora na Univerzitetu modernih nauka „CKM“ Mostar i direktor na Visokoj školi „Union“ Mostar, nalazi se pod mjerama zabrane određenim od Suda BiH,
4. Dragan Đuranović, rođen 1966. godine u Doboju, državljanin BiH, bio angažovan kao rektor na Univerzitetu za poslovni inženjering i menadžment „PIM“ Banja Luka,
5. Denis Pračić, rođen 1967. godine u Bosanskoj Gradiški, državljanin BiH, bio uposlen na Visokoj školi „Union“ Mostar kao menadžer i na Univerzitetu modernih nauka Mostar, nalazi se pod mjerama zabrane određenim od Suda BiH,
6. Mirko Tufegdžija, rođen 1962. godine u Bosanskoj Dubici, uposlen po ugovoru o djelu u Univerzitetu „PIM“ Banja Luka, nalazi se pod mjerama zabrane određenim od Suda BiH,
7. Ljubiša Todorović, rođen 1981. godine u Bijeljini, državljanin BiH, bio uposlen u Visokoj školi „Prometej“ Banja Luka i CKM Univerzitet Mostar, nalazi se pod mjerama zabrane određenim od Suda BiH,
8. Dragan Golijan, rođen 1953. godine u mjestu Rečice, državljanin BiH, bio profesor na Univerzitetu „Victoria international university“ Mostar, pravni sljednik Univerziteta modernih nauka „CKM“ Mostar,
9. Vaso Pajić, rođen 1944. godine u Bijeljini, državljanin BiH, nalazi se pod mjerama zabrane određenim od Suda BiH,
10. Vojislav Škrbić, rođen 1946. godine u Drvaru, državljanin BiH, profesor emeritus na „PIM“ Banja Luka, nalazi se pod mjerama zabrane određenim od Suda BiH,
11. Goran Lalović, rođen 1968. godine u Sarajevu, državljanin BiH i R. Srbije, nalazi se pod mjerama zabrane određenim od Suda BiH,
12. Dušan Perić, rođen 1964. godine u Brčkom državljanin BiH, bio uposlen po ugovoru o zastupanju sa Nezavisnim univerzitetom NUBL Banja Luka, nalazi se pod mjerama zabrane određenim od Suda BiH,
13. Senad Sinanović, rođen 1952. godine u Orašju, državljanin BiH,
14. Ljubinko Dobraš, rođen 1963. godine u Banjoj Luci, državljanin BiH,
15.  Miodrag Tepić, rođen 1967. godine u Derventi, državljanin BiH,
16. Nezavisni univerzitet za političke i društvene nauke „NUBL“ Banja Luka, sa sjedištem u Banja Luci,
17. Visoka škola za primijenjene i pravne nauke „Prometej“ Banja Luka, sa sjedištem u Banja Luci,
18. Univerzitet za poslovni inženjering i menadžment „PIM“ Banja Luka, sa sjedištem u Banja Luci, poslovna jedinica: Univerzitet PIM u Brčko distriktu,
19. Univerzitet „Victoria international university“ Mostar, pravni sljednik Univerziteta modernih nauka „CKM“ Mostar, sa sjedištem u Mostaru,
20. Visoka škola „Union“ Mostar, sa sjedištem u Mostaru,
21. Internacionalni univerzitet Brčko distrikt Bosne i Hercegovine; sa sjedištem u Brčkom.

Prije objave Suda BiH o početku suđenja, iz neformalne grupe građana “Akreditovane visokoškolske ustanove – priznate diplome” su upozoravali na činjenicu da 02. oktobra počinje nova akademska 2024/2025. godina, u koju će samo u Republici Srpskoj tek polovina visokoškolskih ustanova ući sa završenim postupkom akreditacije. Da ih je šest u postupku akreditovanja, dok su za tri ustanove odbijene akreditacije.

“Tri su VŠU sa sjedištem o RS obuhvaćene optužnicom u aferi “Klaster”, zbog sporosti u rasvetljavanju afere za njih nekoliko je obustavljan postupak akreditovanja, a za tri je Agencija za visoko obrazovanje Republike Srpske (AVORS) i odbila akreditaciju. Smatramo da je potrebno da što prije započeti suđenje, jer je predugo čekanje od februara 2023. godine, kada je afera otkrivena, da započne sudski proces i da se napokon rasvjetli cijeli slučaj, koji je ne samo uzdrmao i doveo u sumnju akademsku zajednicu u BIH, već zabrinuo i studente koji studiraju ili to tek namjeravaju učiniti nakon srednjoškolskig obrazovanja” – oglasili su se iz ove NGG.

Studentski aktivisti su, ukazujući na sporost sistema, odnosno, u dosadašnjem toku ovog slučaja, Tužilaštva, ranije u par navrata ukazivali da ih Afera “Klaster” i čekanje na njen pravosudni epilog, podsjećaju na dramu “Čekajući Godoa”, Semjuela Beketa.