Više od 30 učesnika trenutno na Ozrenu kod Doboja okupljeno je u Naučno-istraživačkom kampu “Ozren”, sa namjerom da detaljno istraži biodiverzitet ove planine na sjeveru BiH, evidentiraju floru i faunu s posebnim fokusom na biljke, gljive, šišmiše, ptice, vodozemce, gmizavce i insekte. U radu kampa učestvuju eksperti i ljubitelji prirode iz BiH, Sjeverne Makedonije, Srbije, Crne Gore, Hrvatske, Slovenije i Poljske.
Kamp su zajednički organizovali Mreža za zaštitu prirode u BiH i UG Fojničani Maglaj, a pomažu im svojski i organizacije civilnog društva iz Petrova i Doboja. Do sredine slijedeće sedmice angažovani eksperti radiće na terenu, a zatim će po dobijenim rezultatima biti predloženi naredni konkretni koraci, koji bi trebali doprinijeti konačnoj zaštititi planine Ozren, po Prostornom planu Republike Srpske predviđene za proglašenje u Nacionalni park prirode.
Podršku za to imaju i od Republičkog zavoda za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa RS, koje je pod patronatom Ministarstva prosvjete i kulture ovog entiteta. Zavod je podržao stav i Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju RS da se prihvati inicijativa aktivista sa Ozrena iz 2022. godine, nakon ukidanja dozvole investitoru “Medeni Brijeg” d.o.o. Bijeljina da nastavi geoloških istraživanja po prethodno datoj koncesiji od strane Vlade RS, za proglašenje dijela Ozrena koji pripada opštini Petrovo zaštićenim područjem. Zavod je dostavio mišljenje tom ministarstvu da se zaštićeno područje proširi i na dio Ozrena koji pripada Gradu Doboju, smatrajući da se radi o jedinstvenom prostoru.
Izmjenama i dopunama prostornog plana RS do 2025. Godine, u okviru jedinstvenog istražnog polja “Doboj”, utvrđena su tri područja za zaštitu i to Nacionalni park “Ozren”, Par prirode “Preslica” i Područje upravljanja staništem “Klokotnica”.
Međutim, juče (10.08.2023.) kao “grom iz vedrog neba” odjeknula je vijest da je Republički zavoda za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa RS dao dozvolu za geološka istraživanja na Ozrenu bijeljinskoj kompaniji “Lykos Balkans Metals”. Upravo onoj čijoj članici “Medeni Brijeg” je 31.05.2022. godine, rješenjem Ministarstva energetike i rudarstva RS, naloženo da obustavi daljna istraživanja geološka istraživanja olova, cinka, nikla, bakra i prateće asocijacije metala na planini Ozren u opštini Petrovo, i ukinuta prethodno data koncesija, sa obrazloženjem da podaci dati u izjavi iz tog privrednog društva da su u postupku dobijanja koncesije riješili imovinske odnose sa vlasnicima parcela nisu istiniti.
Osnovni navedeni razlog davanja saglasnosti od strane Zavoda za geološka istraživanja “Lykosu” su da će to istraživanje biti na malim dubinama.
“Uzimajući u obzir dostavljani opis planirane metode uzimanja uzorka (metoda soil uzorka), prema kojom uzorkovanje podrazumjeva uzimanje zemljišta u količini od 1-2 kg na svakih 100 ili 200 metara na čitavoj površini istražnog polja, na način da se uzorak uzima ručno, ašovom na dubini do 30 cm, Zavod je mišljenja da opisani istražni radovi “Doboj” nisu u suprotnosti sa zaštitom prirode, te ističemo da je Zavod saglasan sa izvođenjem istih”, stoji u Stručnom mišljenju Zavoda dostavljenom “Lykos Balkans Metals” na njegov zahtjev za dostavu mišljenja.
Na ovu svojevsnu “bombu” reagovali su ozrenski aktivisti, ocijeniši taj postupak Republičkog zavoda za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa RS licemjernim i nezakonitim. Smatraju da taj njihov negativan potez ne umanjuje ni stav Zavoda o neprihvatljivosti bilo kojeg eksploatisanja mineralnih sirovina u okviru zaštićenih područja i područja predviđenih za zaštitu.
“Iako je vjerovatni razlog ovog postupka Zavoda političke prirode i pritisaka sa te strane sa najviših nivoa vlasti u RS, jer su u ovoj godini ničim izazvane gradske vlasti Doboja 25.5.2023. godine donijele odluku da se “Lykos” vrši geološka istraživanja na njihovm području, ovo što su uradili je nedostupivo i sramotno. Taman smo se pohvalili da smo dobili njihovu, tj. institucionalnu podršku za istraživanje biodiverziteta na Ozrenu, uslijedio je pravi šok za sve nas, koji zasigurno neće ostati bez odgovora. Iako smo mogli čak ovo i pretpostaviti nakon što je ministarstvo Petra Đokića i pored odbijanja odbornika opština Šipovo i Jezero da daju saglasnost za produžetak istraživanja na “Sinjakovu”, dalo dozvolu za produženje istražog roka do kraja iduće godine. Ali, da će to republičke vlasti kroz ovaj potez Zavoda, uraditi na ovaj način i tako brzo i još u toku naših istraživanja prirodnih potencijala ove planine, to nismo očekivali” – stav je ekoloških aktivista sa Ozrena, dodajući da je ponašanje Zavoda zapravo “klasično zamajavanje naroda i bacanje prašine u oči“.
