“Ako ne rudnik, šta da?”, naziv je nove javne tribine u Loparama, koja će se održati 25.03.2024. godine, sa početkom u 12 sati, u Centru za kulturu i informisanje. Kao i prethodnoj, održanoj u decembru, tema i ove tribune, u nedjelju, su sprovedena geološka istraživanja i potencijalno otvaranje rudnika litijuma, bora, natrijuma, stroncijuma, kalijuma i prateće asocijacije elemenata, od strane švajcarske kompanije “Arcor AG”.
Organizator i prve javne tribine bilo je Ekološko udruženje “Eko Put”, Bijeljina, uz podršku “Eko BiH mreže”, a suorganizator nove je nedavno osnovano Udruženje građana “Čuvari Majevice”, Lopare. “Eko Put”, inače, ovu tribinu realizuje u sklopu projekta ”Uticaji rudarenja litijuma i drugih mineralnih sirovina na životnu sredinu i zajednice”.
Organizatori skupa, pozivajući građane i ekološke aktiviste, ističu da se iza problema geoloških istraživanja, odnosno eksploatacije litijuma ili bilo koje druge kritične mineralne sirovine krije jedan mnogo dublji problem, a tiče se života i generalno opstanka prirode i ljudi u rudarskim i okolnim krajevima.
“Iz ovoga se razvila snažna ekološka i društvena svijest o posljedicama trajnog zagađenja pitkih voda, obradivog zemljišta i vazduha, kako zabrinutog pojedinca, tako i cjelokupnih ugroženih zajednica. Vodeći se iskustvom stečenim kroz dosadašnje aktivnosti u ovoj oblasti i činjenicom da su upravo građani/ke zainteresovani, a i Zakonom o zaštiti prirode RS obavezni da štite prirodu, kampanja ”Uticaji rudarenja litijuma i drugih mineralnih sirovina na životnu sredinu i zajednice” ima potencijal da doprinese jačanju učešća građana na više načina” – ističe predsjednica “Eko Puta” Snežana Jagodić Vujić.
Pri tome ukazuje da sve aktivnosti koje mogu doprinijeti velikom zagađenju prirode i životne sredine kao što je tzv. ”zeleno rudarenje” i slično, moraju proći kroz detaljnu provjeru javnosti, te joj treba omogućiti da jasno na ovu temu iznese svoj stav. “Treba javnosti, odnosno građanima omogućiti da prijave uočene nepravilnosti i sumnje na eventualnu korupciju u tom procesu ne samo od strane investitora, već i na svim nivoima vlasti”, stav je organizatora tribine.
Pozivajući građane i ekološke aktiviste na tribinu, “Eko Put” i “Čuvari Majevice” najavljuju da će na njoj predstaviti kraći istorijat dosadašnjih događanja i postupanja oko potencijalnog otvaranja rudnika litijuma na Majevici, koji su ih inicirali da se aktiviraju oko pokretanja procesa uspostavljanja zaštićenog područja i proglašenja Parka prirode.
Javnost Lopara i okoline biće upoznata i sa zakonskim koracima koji se preduzimaju kada se pokrene proces uspostavljanja zaštićenog područja, te, koje je bogatstvo biodiverziteta na ovom području i koji su ekosistemi prisutni na Majevici.
Inače, pred održavanje nove tribine u Loparama, Udruženje građana “Čuvari Majevice” je, iz Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju RS, obaviješteno da su njihovu, 04.03.2024. godine zaprimljenu Inicijativu za proglašenje zaštićenog područja Parka prirode Majevica dostavili u daljnu proceduru. Tačnije, Inicijativu su proslijedili Republičkom zavodu za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa radi izrade Studije zaštite, kojom se utvrđuju vrijednosti područja, koje se predlaže za zaštitu i način upravljanja područjem.
“Zadovoljni smo razvojem događaja, na pola smo puta sa realizacijom naše inicijative. Čekamo procjenu Zavoda i konačan odgovor, nadamo se, svakako, pozitivnom” – ne kriju optimizam u UG “Čuvari Majevice”.
No, dosadašnje iskustvo sa pohlepom Kapitala i korumpiranošću Vlasti, nalaže krajnji oprez.
