Uloga revizora nije otkrivanje i kažnjavanje kriminala i korupcije, ali Zakona o reviziji jasno definiše njihovu obavezu da, ukoliko tokom provođenja revizije uoče indicije značajih kršenja zakona, o tome obavijeste nadležne organe za provođenje zakona.
Krajem 2021. godine, shodno ovoj zakonskoj obavezi, Ured za reviziju institucija u FBiH poslao je 15 izvještaja o finansijskoj reviziji za 2020. godinu na adresu 7 kantonalnih tužilaštava, skrećući im, pritom, pažnja na određene revizorske nalaze u njima.
Kantonalnom tužilaštvu Kantona Sarajevo upućeni su izvještaji za Javno preduzeće “Elektroprivreda BiH” d.d. Sarajevo, “Pretis” d.d. Vogošća, “Operator – Terminali Federacije” d.o.o. Sarajevo i Javnu ustanovu “Djeca Sarajeva” p.o. Sarajevo.
Kantonalnom tužilaštvu Srednjobosanskog kantona upućeni su izvještaji za PS “Vitezit” d.o.o. Vitez – u stečaju i JKP “Vitkom” d.o.o. Vitez.
Kantonalnom tužilaštvu Unsko-sanskog kantona proslijeđeni su izvještaji za Šumsko privredno društvo “Unsko-sanske šume” d.o.o. Bosanska Krupa i Općinu Sanski most.
Kantonalnom tužilaštvu Hercegovačko-neretvanskog kantona upućeni su izvještaji za Javno preduzeće “Elektroprivreda HZ HB” d.d. Mostar, Javno preduzeće “Komunalno” d.o.o. Mostar, Operator za obnovljive izvore energije i efikasnu kogeneraciju i Javno preduzeće “Autoceste FBiH” d.o.o. Mostar.
Kantonalnom tužilaštvu Kantona 10 upućen je izvještaj za Opštinu Drvar.
Kantonalnom tužilaštvu Tuzlanskog kantona upućen je izvještaj za “Centralno grijanje” d.d. za distribuciju toplotne energije Tuzla.
I kantonalnom tužilaštvu Zeničko-dobojskog kantona upućen je izvještaj za Zavod zdravstvenog osiguranja Zeničko – dobojskog kantona.
Federalni je ured za reviziju, dakle, profesionalno uradio svoj posao i ispoštovao zakonsku obavezu upozoravanja nadležnih tužilaštava na subjekte u čijem su radu revizori otkrili indicije značajnog kršenja zakona.
No, tužilaštva su, s druge strane, uz parlamente, već dugo poznata kao najslabija karika u sistemu koji treba da osigura projektovani uticaj revizije na društvo, odnosno poboljšanje efikasnosti rada javnih ustanova i preduzeća, i u krajnjem kvaliteta života građana. Pritom, umjesto da nalaze revizora koriste kao osnovanu sumnju za pokretanje istrage, tužilaštva se redovno žale da revizorski izvještaji nisu pisani na način koji njima odgovara za eventualno pokretanje tužbe. Odbijajući da shvate da uredi za reviziju nisu tu da njima „na tacni“ serviraju slučajeve, nego ih samo radeći svoj posao (propisan međunarodnim standardima), „usput“ upozoravaju na kršenja zakona, koja bi trebala da ih navedu na to da i oni počnu da rade svoj posao.
No, pošto je nereagovanje (ili rijetko reagovanje) na revizorske izvještaje tek jedna u nizu zamjerki koje se izriču na rad ovdašnjih tužilaštava, logično je zaključiti i da su primjedbe na račun revizorskih izvještaja tek loš izgovor za nerad i služenje stranačkim interesima.
U ovom kontekstu, podsjetimo, na kraju, i na svojevremenu skandaloznu odluku Tužilaštva Kantona Sarajevo da odbijanje rukovodstva “Pretisa” da dozvoli provođenje revizije te firme nema obilježja krivičnog djela, nego da se radi samo o prekršaju. Što je, s obzirom na smiješnu visinu prekršajnih kazni, moglo da prouzrokuje nesagledive posljedice, odnosno destabilizaciju čitavog sistema i obesmišljavanje postojanja Ureda za reviziju. Srećom, pretvaranju tog neprihvatljivog čina u pravilo, koje bi praktikovali svi koji imaju nešto da sakriju u poslovanju institucija i preduzeća kojim upravljaju, ispriječio se Parlament FBiH i njegova komisija odgovorna za reviziju, koji su takvo ponašanje nazvali rušenjem pravnog sistema i poretka, nepoštivanjem procedura i zakonskih propisa i privatizacijom institucija i preduzeća koji su u vlasništvu Federacije BiH.
