Nezadovoljni sporim reagovanjem nadležnih, mještani mjesne zajednice Modriča 5 u Modriči su priveli kraju organizovanje u neformalnu grupu građana i započinju svoje aktivnosti kako bi građanskim aktivizmom pokušali da otklone opasnost za stanovnike više od 400 domaćinstava u ovom naselju, koje se nalazi u neposrednoj blizini opasnih hemikalija i potencijalne ekološke bombe tzv. gudronske jame.
Do sada su pribavili informacije da je Republički inspektorat nakon izbijanja požara na lokalitetu u njihovom naselju 14.08.2024.godine nakon više od mjesec dana od tog ekološkog incidenta izvršio vanrednu inspekcijsku kontrolu i izrekao sankcije privrednom društvu “Rafinerija ulja Modriča” a.d. Modriča.
“Na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja u momentu inspekcijske kontrole, a prema Zakonu o zaštiti životne sredine Republike Srpske pravnom licu “Rafinerija ulja Modriča” a.d. Modriča izrečene su upravne i prekršajne mjere. Kontrolom izvršenja rješenja konstataovano je da je subjekt kontrole u cjelosti izvršio naložene upravne mjere” – stoji u odgovoru Glavnog republičkog urbanističko-građevinskog i ekološkog inspektora Dragana Mijovića Grupi.
Aktivisti su odgovore o dosadašnjim postupanjima potražili i od opštinske Teritorijalne vatrogasno-spasilačke jedinica, koja je, sudeći iz dopisa koji su dobili, uredno bilježila svoje intervencije unazad cijelu deceniju.
“Shodno Vašem Zahtjevu za pristup informacijama od 22.11.2024. godine, a nakon uvida u dostupnu dokumentaciju TVSJ Modriča, obavještavamo Vas da je TVSJ Modriča, u periodu od 2014. do 2024. godine, intervenisala ukupno 37 puta na gašenju požara na lokalitetu Gudronska jama ili u neposrednoj okolini tog lokaliteta” – stoji u dopisu TVSJ na njihov upit.
Takođe, u pripremi narednih koraka za djelovanje, pitali su i Okružno javno tužilaštvo, da li su oni sa svoje strane formirali predmet “gudronska jama” i u kojoj je fazi rješavanje. Iz Doboja su dobili odgovor da OJT još nije donijelo tužilačku odluku po pitanju izbijanja požara u avgustu mjesecu, te da još uvijek provodi istragu i prikuplja relevantnu dokumentaciju i druge dokaze kako bi se rasvjetlile sve okolnosti slučaja, radi donošenja odluke.
“U vezi sa predmetnim slučajem, ovom tužilaštvu je dostavljen Izvještaj od strane Policijske stanice Modriča protiv jednog lica zbog krivičnog djela Izazivanje opšte opasnosti” – kratko su odgovorili iz OJT.
Kada je riječ o narednim koracima, aktivisti kažu da nemaju informacije kolike su trenutne vrijednosti azot-dioksida, benzena, toluena, acroleina i hlorovodonika, zagađujućih materija koje su nakon avgustovskog izbijanja požara prelazile dozvoljene vrijednosti 200, a neke čak i 500 puta veće o normalnih, zbog čega je u ovoj MZ i dijelu opštine bilo proglašeno i vanredno stanje.
Brine ih i kvalitet vode koju piju, jer se arteškim bunarima snabdijevaju, za osnovne potrebe domanćistava, a za pijaću im, kako navode, ne pada na pamet da koriste, jer se pribojavaju da je lagerovano otpadno ulje uticalo na sastav zemljišta u širem području naselja.
Prema Rješenju o produžetku ekološke dozvole za Rafineriju ulja, ista ističe 20.05.2025.godine, a prema Pravilniku o postupku revizije i obnavljanja ekoloških dozvola prilikom obnavljanja podnosilac zahtjeva mora najkasnije tri mjeseca prije isteka važeće prikupiti dokumentaciju za novi zahtjev. On treba da obuhvati prilaganje rezultata mjerenja koja su naložena prethodnom dozvolom, izjavu odgovornog lica da nije došlo do promjena u odnosu na momenat kada je izdavana prethodna ekološka i zapisnik inspektora za zaštitu životne sredine, sačinjen na licu mjesta kojim se dokazuje da si izvršene mjere i obaveze naložene rješenjem o dozvoli I da nije došlo do značajnih promjena uslova koji se odnose na postrojenje. Uzimajući u obzir da bi, nakon požara koji se desio u avgustu 2024. godine, nadležne institucije morale bi odbiti zahjev za izdavanje obnovljene ekološke dozvole, ali nam je, ipak, primarno hitno uklanjanje opasnog otpada iz našeg naselja” – konkretni su aktivisti MZ Modriča 5.