Iz Republike Srpske još uvijek tri visokoškolske ustanove nisu upisane u Državni registar visokoškolskih ustanova u BiH kod Agencije za visoko obrazovanje i osiguranje kvaliteta u BiH (HEA BiH), dok se u registru Agencije za visoko obrazovanje Republike Srpske (AVORS) vode da su u procesu akreditacije. Preciznije, Visoka škola „Koledž kozmetologije i estetike“ Banjaluka je kod AVORS zavedena da je “Ustanova u postupku prve akreditacije”, Visoka škola za turizam i hotelijerstvo u Trebinju je “Ustanova u postupku akreditacije” i Visoka škola za ekonomiju i informatiku Prijedor je “Ustanova u postupku akreditacije – Pismo očekivanja”.
Sve tri ustanove bez akreditacija rade više od 15 godina, te su izdale stotine diploma studentima, od koji je veliki broj zasigurno sada zaposlen i radi i javnim ustanova, što je suprotno odredbama Okvirnog zakona o visokom obrazovanja u BiH.
Visoka škola za ekonomiju i informatiku Prijedor privatna je visokoškolska ustanova, koja nudi visoku stručnu spremu putem trogodišnjeg i četvorogodišnjeg studija u oblasti ekonomije, menadžmenta i informatike sa zvanjima Diplomirani informatičar i Diplomirani menadžer (180 ECTS), te Diplomirani ekonomista i Diplomirani inžinjer informatike i računarstva (240 ECTS). Osnovana i licencirana je 2007. godine pod nazivom Visoka škola “Koledž za informatiku i menadžment Janjoš” Prijedor, a 2010. godine je promijenila i nosi sadašnji naziv.
U Državni registar visokoškolskih ustanova u BiH još uvijek nije upisana ni Visoka škola „Koledž kozmetologije i estetike“ Banjaluka, koja od 2006. godine realizuje nastavu na trogodišnjem studijskom programu – kozmetologija i estetika za zvanje kozmetolog – terapeut – estetičar, a od 2015. godine i specijalistički studijski program u kojem obrazuje specijaliste primijenjene kozmetologije i estetike.
Zatim, Visoka škola za turizam i hotelijerstvo u Trebinju kao javna visokoškolska ustanova osnovana je odlukom NSRS 2007. godine. U proteklom periodu u ovu visokoškolsku ustanovu upisan je veliki broj redovnih ili vanrednih studenata na studijske programe: Turizam i hotelijerstvo – 180 ECTS (trogodišnji studij) ili Poslovna ekonomija turističke privrede – 240 ECTS (četverogodišnji studij). Studirajući po principima bolonjske deklaracije studenti stiču akademska zvanja Diplomirani menadžer turizma (trogodišnji studij), Diplomirani menadžer hotelijerstva (trogodišnji studij) i Diplomirani ekonomista turizma (četverogodišnji studij). Ustanova se u Registru AVORS vodi kao “Ustanova u postupku akreditacije”, u njen registar je nedavno upisana, a još uvijek je izvan registra HEA BiH.
“To smatramo nedopustivim, jer je i do tog datuma izdavala diplome, a prema podacima iz VŠU, diplome su izdate za više od 400 svršenih studenata. A od podnošenja zahtjeva proteklo je više od dvije godine, a ustanova još nije akreditovana” – kažu na ovu temu iz neformalne grupe studenata “Aklreditovane visokoškolske ustanove – priznate diplome”, na čiji upit je Prosvjetna inspekcija, Sektor prosvjetne inspekcije – Odjeljenje Trebinje odgovorila da je navedena VŠU Zahtjev za akreditaciju podnijela 9.12.2020. godine.
Posebno nakon afere “Klaster”, koja je na vidjelo istjerala činjenicu da nemali broj svršenih studenata u BiH imaju lažne diplome, sve upućuje da će se dileme da li se priznaju diplome kandidata koji konkurišu za rad u državnoj službi, a imaju diplomu neakreditovane VŠU, rješavati na sudovima, što se već dešava u praksi. Naime, po tim presudama poslodacvci u državnoj upravi prilikom odabira službenika za određenu poziciju u konkursnoj proceduri moraju voditi računa da li je diplomu koju kandidat prilaže izdala akreditovana ustanova i upisana u registar visokoškoslih ustanova u BiH. U suprotnom sudovi poništavaju izbor i postavljenje kandidata čiji fakultet nije u registru HEA BiH. Jedan od primjera je slučaj Zorana Mandića iz Bijeljine koji je nakon više od tri godine uspio da se izbori da poslodavac kod kojeg je zaposlen postupi po odluci suda i poništi izbor drugog kandidata, čija Visoka škola za ekonomiju i informatiku iz Prijedora nije u registru Agencije BiH. Presudu Osnovnog potvrdio je Okružni, a ta odluka ostala je i nakon podnošenja apelacije Vrhovnom sudu. Bez sumnje će se odluke tih i drugih sudova ne samo u RS, već i u cijeloj BiH, bazirati na tim presudama.
