Ove nedjelje navršava se godina dana od odobrenja uvoza “neopasnog tekstilnog otpada” izvoznika Stalcom Srl. iz Rubano Padova u Italiji od strane uvoznika “Krom reciklaža”. Otpada koji je završio na više lokacija u tri opštine i dva kantona. A zbog koga su, prije 8 mjeseci, građani Dvara i Bosanskog Grahova pokrenuli poteste, zahtjevajući uklanjanje tog otpada, koga su smatrali opasnim, iz svojih mjesta.
U međuvremenu, nadležna inspekcija je otpad proglasila neopasnim, ali je zahtjev, u to ne baš uvjerenih, građana za njegovim uklanjanjem ostao.
Kao i obećanja vlasti da će se to desiti – “narednih dana”.
Prvi dati rok bio je 28. septembra prošle godine, zatim kraj decembra, pa neposredno poslije januarskih praznika i poslednji 22. februara.
„Nadam se da ćemo od 22. februara početi da odvozimo tekstilni otpad. Obišli smo lokacije u Drvaru, Bosanskom Grahovu, Bihaću, Kiseljaku i Busovači, gdje je istovaren otpad i kada počnemo raditi, prvo idemo u Bihać i Drvar, gdje je i istovareno najviše smeća. Kada počnemo, plan je da u roku od 45 dana sve odvezemo“, pred istek i ovog roka bila je izjava Maida Hadžimujića, direktora firme KEMEKO BH iz Lukavca, koja je po odluci Federalne uprave za inspekcijske poslove 17. decembra izabrana kao najpovoljniji ponuđač i dodjeljen joj je ugovor za zbrinjavanje otpada.
Naime, kada je utvrđeno da je italijanski otpad nepropisno skladišten i suprotno ugovornim obavezama na drugim lokacijama od naznačenih izbila je afera, pa je Ministarstvo okoliša i turizma FBiH, obratilo je firmama u FBiH, koje su registrovane za zbrinjavanje otpada – „Kemis“ iz Lukavca, koji je od 1.11.2020. godine preimenovam u KEMKO BH, zatim „Kemokop“ iz Tuzle, C.I.B.O.S. iz Ilijaša, C.I.A.K. iz Gruda i „Modernizacija“ iz Gradačca – da bi, kao najpovoljniju, prihvatilo ponudu KEMKO, koji su za izvršenje cjelokupnog posla izmještanja 414 tona otpada tražili 165.600 KM.
Međutim, otpad i dalje stoji, gdje je bio i prije 8 mjeseci. I kako stvari stoje, dočekaće tu proljeće, a za dalje….vidjećemo. Do sada se bar pokazalo da je bojazan stanovnika Drvara da se nelegalno uskladišteni otpad neće izmjestiti kako su im to opštinske, kantonalne i vlasti na nivou Federacije obećavale bila opravdana.
A da je to tako, portalu Antikorupcija potvrdile su i informacije iz lukavačkog preduzeća.
“Mi smo se ranije izjasnili da taj posao zbog vremenskih uslova prije februara neće biti započet. Kao datum jeste pomenut 22. februara za početak izmještanja, ali još uvijek radimo na pripremi za transport, pakovanju rasutog otpada i ostalom u saradnji sa federalnom inspekcijom. Problem je što se usljed dužeg stajanja otpad počeo rasipati i ovlažen je, što su sve otežavajuće okolnosti.”, izjavio je, za portal Antikorupcija, direktor firme iz Puračića kod Lukavca Maid Hadžimujić, dodavši da sa Federalnom inspekcijom pregovaraju oko produžetka datog roka za izmještanje otpada.
Da će to potrajati duže od svih određivanih i obećavanih rokova više je nego sigurno, jer Hadžimujić nije mogao još da precizira ni na koji način će otpad iz Drvara biti zbrinut, odnosno uništen. Nije odbacio mogućnost spaljivanje u pogonima Cementare u Lukavcu ali ni opciju izmještanja izvan granica BiH.
Sa ovim razvojem događaja i produžavanjem neizvjesnosti, produžava se i nezadovoljstvo građana Drvara. Žestoki kritičar lagerovanja otpada u Drvaru Živana Sabljić ne štedi sa kritikama ni opštinsku, kantonalnu, niti vlast na nivou Federacije.
“Nas su iz opštine, kao i federalnog inspektorata ubjeđivali da će taj posao biti brzo odrađen, mada smo pretpostavljali da su to samo prazna obećanja. Ipak, čekali smo, nadali da postoji odgovornost, da postoje institucije, ali od sada ćemo kao grupa građana činiti sve da se ovo riješi”, najavljuje ona i aktiviranje neformalne grupe građana okupljena oko inicijative neodložnog i hitnog uklanjanja otpada sa ovog područja.
“Nemamo više koga čekati, o svemu ćemo obavješatavti javnosti, nadam se da će nam se mnogi u toj borbi pridružiti jer naš grad treba nas.”, kaže Sabljić, tvrdeći da se do ovog vikenda ništa značajnije nije radilo ni na navodnoj pripremi za odvoz otpada.
Pomenimo i da nikad nije razjašnjenena odgovornost pojedinih nivoa vlasti (od lokalne, preko kantonalne do Federalne), kao ni određenih institucija, za čitav skandal, koji obiluje čudnim detaljima. Od registrovanja firme na adresi Opštine, preko odobrenja za uvoz i recikliranje ogromnih količina otpada u nepostojećim pogonima, sa nepostojećim mašinama, i to u doba pandemije, odlaganje otpada na nedozvoljenim mjestima, pa do nepodnošljive sporosti u shvatanju i rješavanju problema, od strane vlasti. Koja se i pokrenula, zapravo, samo zahvaljući protestima i pritiscima građana. Da bi se sve razvodnilo i umrtvilo kada su se ti pritisci, lažnim obećanjima o skorom rješavanju problema, ugasili.
