Neformalna grupa studenata „Licencirane i akreditovane visokoškolske ustanove – validne i priznate diplome“ napokon je, nakon višemjesečnog nastojanja, uspjela od nadležnih obezbijediti podatke o tretmanu i zvaničnom statusu koji kod njih imaju visokoškolske ustanove kada je u pitanju njihova akreditacija. To je, prema Okvirnom zakonu o visokom obrazovanju BiH, kao i Zakonu o visokom obrazovanju RS, preduslov za izdavanje priznatih i prepoznatih diploma, ne samo kod nas već i u svijetu.
Prema odgovoru koji su dobili iz Ministarstva za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo, ono vodi evidenciju o licenciranim visokoškolskim ustanovama i studijskim programima, kao i akreditovanim visokoškolskih ustanova na području Republike Srpske. Takođe, kažu i da svaka visokoškolska ustanova posjeduje dozvole za rad i izvođenje studijskih programa, pojedinačno.
Ministarstvo napominje da je da je za akreditaciju visokoškolskih ustanova u Republici Srpskoj nadležna Agencija za visoko obrazovanje Republike Srpske, što osporavaju u Agenciji za visoko obrazovanje i osiguranje kvaliteta BiH. Zbog toga i postoje razlike u tumačenju u ovoj oblasti, ali u svakom slučaju entitetska agencija ima svoj izvod iz registra akreditovanih visokoškolskih ustanova u Republici Srpskoj, koji je dostupan na sajtu Agencije na linku: https://www.heaars.com/index.php/sr/r-gis-r.
Iz Ministarstva su na traženje neformalne grupe studenata obaviješteni da postupak akreditacije u prosjeku traje oko godinu dana, iako ti rokovi u većini slučajeva traju i duže, kako navode, prije svega zbog kašnjenja u pojedinim fazama akreditacije za koje je nadležna Agencija za razvoj visokog obrazovanja i osiguranje kvaliteta BiH.
“To se prije svega odnosi na imenovanje Komisija domaćih i međunarodnih stručnjaka za ocjenjivanje i reviziju kvaliteta i davanje preporuka o akreditaciji visokošklskih ustanova koju, u skladu sa Okvirnom zakonu o visokom obrazovanju, imenuje Agencija za razvoj visokog obrazovanja i osiguranje kvaliteta BiH na prijedlog nadležnih obrazovnih vlasti – naveli su iz resornog ministarstva.
U ministarstvu iznose stav da na području RS sve ustanove koje se nalaze u postupku akreditacije, ukoliko to nije postupak reakreditacije, rade sa početnom akreditacijom. Konkretno su naveli podatak da je Visoka škola za turizam i hotelijerstvo Trebinje u postupku pripreme dokumentacije za pristup postupku akreditacije.
Visokoškolske ustanove koje se u registru Agencije navedene da su u postupku akreditacije se nalaze u različitim fazama postupka. Pritom su iznijeli niz podataka koji odslikavaju stvarno stanje u kojem rade VŠU i koje zapravo pokazuju niz manjkavosti.
Visoka škola za uslužni biznis Istočno Sarajevo-Sokolac se prijavila za akreditaciju 19. februara 2019. godine, a trenutno se nalazi u fazi potpisivanja Izvještaja o vanjskom vrednovanju od strane Komisije stručnjaka. Komunikološki koledž u Banjaluci Kapa Fi je u fazi dopunjavanja dokumentacije potrebne za akreditaciju. Dok se Slobomir P Univerzitet, o kojem je naš portal u više navrata pisao zbog problema i nezakonitosti u njegovom radu, kod mininistarstva vodi da je u fazi provjere zakonskih preduslova za početak postupka.
Dalje, Panevropski Univerzitet Apeiron je u završnoj fazi postupka recenzije studijskih programa u svrhu akreditacije, a prijavili su se 25. juna prošle godine. Visoka škola za primijenjene i pravne nauke „Prometej“ je predala prijavu za reakreditaciju 23. februara ove godine i nalazi se u fazi provjere kompletnosti dokumentacije, Visoka škola za ekonomiju i informatiku Prijedor se nalazi tek u fazi provjere zakonskih preduslova za otpočinjanje postupka vanjskog vrednovanja visokoškolske ustanove, dok je za studijski program završen postupak recenzije u svrhu akreditacije.
Univerzitet Bijeljina je u fazi potpisivanja Izvještaja o vanjskom vrednovanju od strane Komisije stručnjaka, a prijavili su se 8. aprila 2019. godine. Za ovu VŠU, za portal Antikorupcija.info, Dženan Omanović, šef Odsjeka za informisanje i saradnju iz Centra za informisanje i priznavanje dokumenata iz oblasti visokog obrazovanja (CIP), tvrdi da se zbog političke “nepodobnosti” kod vlasti u RS koči njegov razvoj.
“To izričito tvrdim, kao i to da je bijeljinski Univerzitet među pet najorganizovanih javnih i privatnih univerziteta u RS, ali da se u ovom slučaju uplela politika, zbog čega trpe i studenti i zaposleni”, kaže Omanović, iznoseći stav da je manje-više situacija slična u cijeloj BiH i da će takvo stanje biti sve dok “politika ne izađe iz visokog obrazovanja”.
Ministarstvo je Grupi dostavile i podatake po kojima su za Visoku medicinsku školu Prijedor završeni izvještaji o vanjskom vrednovanju za visokoškolsku ustanovu i studijske programe, a škola se prijavila za postupak 18. oktobra 2019. godine, dok je Visoka škola za informacione tehnologije, ekonomiju i preduzetništvo u fazi pripreme dopune dokumentacije. Za Visoku školu „Koledž kozmetologije i estetike“ Banja Luka je takođe dostavljena nepotpuna dokumentacija i ustanova sada radi na pripremi dopune prema uputama Agencije- A Visoka medicinska škola zdravstva Doboj se za akreditaciju poslednja prijavila, odnosno 31. decembra prošle godine i tek je u fazi provjere legitimnosti.
Za sporost u vrednovanju i akreditovanju visokoškolskih ustanova u ministarstvu kao razloge navode da su otežane okolnosti rada Agencije i visokoškolskih ustanova tokom pandemije. Ona je, kažu, započela početkom 2020. godine i nastavlja se sve do danas, pa je veliki dio aktivnosti usporen ili onemogućen, sa čime je Agencija prilagodila svoje akte i rad kako bi bile ispoštovane sve epidemiološke mjere propisane od strane nadležnih organa.
No, kako brojne institucije neometano ostvaruju svoje Ustavom ili zakonima propisane društvene obaveze i realizuju planove i ciljeve, ovo opravdanje zvuči krajnje neuvjerljivo. Pogotovo uzme li se u obzir važnost teme o kojoj se radi i njen uticaj na hiljade mladih ljudi i njihove sudbine.
