Da mulj, ispušten u rijeku Drinu kod Zvornika tokom novogodišnjih praznika i zbog kojeg je ova krivudava ljepotica doslovce pocrvenila više kilometara nizvodno, potiče iz kruga „Alumine“ d.o.o. Zvornik, nisu negirali iz ovog najvećeg bosanskohercegovačkog izvoznika, ali se na tom sve i završilo. Nadležni u Republici Srpskoj, kako na lokalnom tako i na nivou vlasti entiteta, se ponašaju kao da ih se ne tiče ovaj ekološki incident.
Čini se da je više zabrinuo stanovnike i ekologe sa druge strane Drine, pa je u naseljima prema Banji Koviljači i Loznici duž njenog korita prava panika. Čak i dalje prema Bogatiću i Sremskoj Mitrovici i Beogradu, pa su neki “prognozirali” da će otpad iz glinice pun otrova i metala stići i do Crnog mora.
Jer, bez obzira na nesuvisla pravdanja iz “Alumine” da je do zamućenja vode u Drinskom kolektoru, koja se ispušta u rijeku Drinu, došlo zbog otapanja snijega, što je ponijelo sa sobom i čestice rude i da nema opasnosti po biljni i životinjski svijet, kao ni na ljude, u to je malo njih povjerovalo.
“Ovo je velika opasnost za biljni i živi sviet nizvodno od Zvornika do Beograda, opasnost za podzemne vode i treba pokrenuti ekološki pokret i ribolovačka društva, kao i zabraniti prodaju rečne ribe u regiji. Bojimo se da je prevelikim nivom na brani crvenog mulja opasan otpad preusmjeren u Drinu. Kakav snijeg, zbog tempereturnih minusa nije bilo otapanja za novogodišnje praznike, fabrika postoji 50 godina, a ovo se nikad nije desilo ni kad je snijeg bio metar visine. Već ne bacaju mulj na branu gdje bi trebalo ili nemaju više mjesta za jalovinu pa preusmjerili u Drinu, računajući da praznikom inspekcije ne rade i da nadležni neće reagovati” – komentari su Zvorničana na društvenim mrežama na ovu temu.
Međutim, ne mali broj je ubjeđenja da, i da nisu praznici, nadležni ne bi reagovali. Te svoje pretpostavke temelje na tome da je preduzeće u vlasništvu kontroverznog fočanskog biznismena Gordana Pavlovića, čiji je “Pavgord” stekao 100% vlasništva nad “Aluminom”, a postao je većinski vlasnik i Fabrike “Boksit” a.d. Milići, osiguravajući pouzdanu snabdjevenost boksitom zvorničke fabrike iz vlastitog rudnika. Svoje sumnje da je “Alumina” pod svojevrsnog zaštitom i republičkih vlasti temelje podatakom da je odgovorno lice u njoj Zoran Stevanović, poslanik u NSRS i dugogodišni Gradonačelnik Zvornika.
“Sigurno je da ekološki inspektori, niti gradski ni republički, neće prstom mrdnuti da utvrde odgovornost ili podnesu prijavu. Postoji uredba o sabiranju otpadnih voda u koje spadaju i vode iz kruga i postrojenja. Odokativno je vidljvo da te vode imaju visoku koncentraciju željeza od koga i potiče crvenkasta boja, zatim hroma, a bogami ako su tako nastale onda i olova, te sumpornih jedinjenja itd. Nemamo mi institucije, jer ovo sigurno nije valjano, niti prati propise. U normalnim državama već bi ispred firme bila policija, inspektori i masa ljudi koji protestuju. Važno je da se kod nas ljudi skupe kad je Drinska regata” – komentari su na društvenim mrežama povodom ovog ekološkog incidenta.
Prema registrima Agencije za posredničke, informatičke i finansijske usluge (APIF) i Centralne banke BiH osnovna djelatnost “Alumine” je proizvodnja glinice, hidrata, zeolita, vodenog stakla, I to je jedina fabrika na zapadnom Balkanu koja se bavi preradom boksita po Bayer-ovom postupku i proizvodjom različitih vrsta hidrata i glinica. Svoje proizvode izvozi u brojne zemlje, među kojima su Španija, Francuska, Italija, Njemačka, Švajcarska, Austrija, Slovenija, Slovačka, Mađarska, Češka, Rumunija, Bugarska, Poljska, Ukrajina, Rusija, Bjelorusija, Hrvatska, Srbija, Crna Gora, Grčka, Turska, Izrael, Saudijska Arabija, Tunis, Egipat i SAD.
U vlasništvu je Društva za unutrašnju i spoljnu trgovinu, transport, turizam, zanatstvo i lične usluge “Pavgord” d.o.o. Foča, i sa prosječno 1200 zaposlenih je u 2023. godini ostvarila prihod od 348.801.539 KM.
“Mi smo za rigoroznije mjere od onih koji pominju zabrinuti mještani sa obje strane rijeke Drine. Ukoliko se utvrdi da je došlo do nekontrolisanog ispuštanja opasnog otpada mi smo za kazne zatvora i novčanu kaznu u visini godišnjeg prihoda firme koja je uzrokovala incident. Koliko smo vidjeli na osnovu snimaka koje su nam mještani slali to je ogromna količina otpadnih voda i za ovako nešto bi u normalnim državama uslijedilo zatvaranje fabrike, ali to BiH odavno nije. U državi bez države, sve prolazi. Znamo šta se dešava i kolike su razmjere nekontrolisanog i nezakonitog eksploatisanog šljunka iz korita rijeke, a preporuke, koje su prije nešto više od dvije godine dali iz Glavne službe za reviziju javnog sektora RS (GSRJSRS) se nisu sprovele” – reakcija je iz NGG “Za legalnu i kontrolisanu eksploataciju šljunka u Republici Srpskoj”, najavljujući da će uskoro izaći u javnost sa analizom dokumenta GSRJSRS “Naknadni pregled provođenja preporuka iz Izvještaja revizije učinka ”Eksploatacija riječnog materijala kao segment integralnog uređenja i zaštite vodotoka rijeke Drine”, objavljen na isteku protekle godine.
