Svojevrsnom amnestiranju visokoškolskih ustanova iz Republike Srpske, koje su pominjane u aferi “Klaster”, nadležni za visoko obrazovanje u ovom entitetu su u mjesecu upisa brucoša u novu akademsku 2023/2024. godinu dodali i tolerisinje ne malom broju univerziteta i visokih škola upis na studijske programe za koje nemaju akreditaciju.
To je put za moguće nove nesporazume sa susjedima i drugim državama, odnosno za (ne)priznavanje budućih diploma, ali to visokoškolske ustanove očigledno ne zabrinjava i glavni im je cilj finanijska korist i da pridobiju što veći broj svršenih srednjoškolaca da kod njih nastave svoje obrazovanje.
“Duže vrijeme upozoravamo nadležne za oblast visoko obrazovanja da je neprihvatljivo da su visokoškolske ustanove upisivali studente na studijske programe za koje nisu obezbijedili akreditaciju. To čine i ove godine, a da na sve to nema reakcija ni iz Inspektorata RS, ni iz Ministarstva za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo, ni iz Agencije za visoko obrazovanje RS” – oglasili su se po ovom pitanju studentski aktivisti NGG “Akreditovane visokoškolske ustanove – priznate diplome”.
Kao konkretan primjer naveli su Visoku medicinsku školu zdravstva Doboj, koja je i poslednja akreditovana i upisana visokoškolska ustanova u Državnom registru akreditovanih visokoškolskih ustanova u BiH. Rješenjem Agencije za razvoj visokog obrazovanja i osiguranja kvaliteta u BiH (HEA BiH) od 16.12.2022. godine osim akreditacije ove ustanove, akreditovan je samo trogodišnji strukovni studijski program “Zdravstvena njega” prvog ciklusa studija, ali nasuprot tome, ova je visoka škola za prethodnu akademsku 2022/2023. godinu upisivala studente na čak sedam studijskih programa, a u toku je upis i za novu akademsku godinu za studijske programe koji nisu akreditovani.
“Pitali smo AVORS da nam pojasne kako je to moguće, a prema odgovoru koji smo dobili iz Banja Luke za njih je to u redu. Nisu nam to rekli direktno, već u uvijenoj formi, odnosno pozvali su se na njihovu prethodnu dozvolu za rad, po kojoj Visoka medicinska škola zdravstva Doboj može upisivati studente na sve studijske programe. Pozvali su se i na Zakon o obezbjeđenju kvaliteta u visokom obrazovanju, koji predviđa Plan akreditacije studijskih programa za određenu godinu, a AVOR nema dostupan taj plan za ovu godinu, već samo za prošlu u kojoj je planirana akreditacija tog jedinog akreditovanog studijskog programa” – navode studentski aktivisti.
Drugi primjer, po njima, je još karakterističniji, a riječ je o nezavršenom postupku reakreditacije Panevropskog univerziteta “Apeiron” Banja Luka, koji još čeka na potvrđivanje i izdavanje akreditacije kod HEA BiH, nakon objavljenog Izvještaju o vrednovanju Komisije domaćih i međunarodnih stručnjaka za ocjenjivanje i reviziju kvaliteta i davanje preporuka za akreditaciju.
Panevropski univerzitet “Apeiron” se na svojoj zvaničnoj internet prezentaciji hvali da izvodi nastavu i školuje studente na sedam fakulteta sa 34 studijska programa, ali su u prethodnoj akreditaciji imali prijavljenih svega pet studijskih programa prvog i drugog ciklusa studija. U izvještaju o vrednovanju, “Apeiron” je za akreditaciju prijavio svega 16 studijskih programa, od kojih je, u postupku recenzije, pet povučeno od strane ustanove “sa ciljem unaprjeđenja i zadovoljavanja standarda i kriterijuma za akreditaciju”. I, na kraju, i od preostalih jedanaest je samo sedam dobilo prolaznu ocjenu Komisije. Za prvi ciklus studija to su Poslovna informatika, Sestrinstvo, Računarska multimedija i grafika, Pedagoško nastavni u sportu i Drumski saobraćaj. Za studije drugog ciklusa preporuke HEA BiH su za izdavanje akreditacija za studijske programe Poslovna informatika i Sport u ciljanim grupama.
Objavio je “Apeiron” konkurs za upis studenata i za narednu akademsku godinu, po kojem studente brucoše upisuju do 30. juna, odnosno do popune predviđenih mjesta. Ono što pada u oči je da je “Apeiron” raspisao konkurs za upis na 20 programa, iako ima preporuku za akreditaciju svega sedam a i taj postupak je još uvijek u toku, odnosno nije još dobio rješenje za akreditaciju od HEA BiH. Inače, “Apeironu” je prije dvije godine istekla akreditacija, ali je dopunskim rješenjem 23.03.2023. godine Agencije za visoko obrazovanje RS ona produžena i smatra se akreditovanim do 24.03.2024. godine.
Međutim, nisu samo navedene dvije visokoškolske ustanove u RS, one koje upisuju i školuju studente na studijske programe koji nisu uopšte akreditovani i nemaju za njih izvještaje o evaluaciji kod nadležnih komisija na nivou BiH, odnosno na nižim nivoima.
“To rade i drugi, a naše istraživanje je u toku pa ćemo rezultate objaviti po završetku tog posla. Za iznenađenje je vjerovatno da među njima ima i javnih ustanova, ali je po nama veći problem da na akademsku 2023/2024. godinu studente upisuju i one VŠU koje nisu još uvijek akreditovane. To su Visoka škola “Koledž kozmetologije i estetike” Banja Luka i Visoka škola za hotelijerstvo i turizam Trebinje, koje rade i djeluju 15 godina i izdale su stotine diploma, a još uvijek nisu upisane u Državni registar visokoškolskih ustanova u BiH. Trebinjskoj školi je Komisija stručnjaka 16.06.2023. godine upriličila posjetu, kako bi stekla uvid u nivo ispunjenosti standarda i kvaliteta za akreditaciju, nakon čega sastaviti detaljan izvještaj” – kažu iz neformalne grupe građana “Akreditovane visokoškolske ustanove – priznate diplome”.
