Tema geoloških istraživanja na području Lopara i mogućeg otvaranja rudnika u ovoj majevičkoj opštini se drugi puta zaredom našla pred odbornicima ovdašnje Skupštine opštine. Prvi puta su izabrani predstavnici na sjednici održanoj 23.11.2023. godine saslušali na produženom “odborničkom času” stavove investitora švajcarske kompanije “Arcor AG”, a na današnjoj (21.12.2023.) sjednici SO su se, zaključcima, izjasnili protiv rudarenja i eksploatacije ruda na području opštine Lopare.
Konkretno, odbornici Skupštine opštine Lopare su se na današnjoj vanrednoj sjednici opredjelili da je ova lokalna zajednica protiv rudarenja i eksploatacije litijuma, magnezijuma, kalijuma i drugih minerala na području opštine Lopare, kao i svih daljih radnji vezanih za realizaciju “Projekta Lopare”.
Na sjednici je usvojen i zaključak kojim se traži da Vlada Republike Srpske obustavi sve daljnje aktivnosti i zaustavi projekat eksploatacije litijuma na Majevici. Takođe, odbornici SO Lopare su i protiv ukidanja obaveze davanja saglasnosti na geološka istraživanja od strane lokalne zajednice, koje u formi izmjene postojećeg Zakona o geološkim istraživanjma namjeravaju da sprovedu republičke vlasti.
„Ove zaključke podržalo je 17 odbornika (SDS, PDP, DEMOS, SP i samostalni odbornici), a zaključke nije podržao klub odbornika SNSD-a” – rekao je predsjednik SO Lopare Milenko Ristić, koji se na prethodnoj sjednici SO najdirektnije od svih odbornika izjasnio protiv otvaranja rudnika na Majevici.
I načelnik opštine Lopare Rado Savić, koji je nedoumice oko svog stava po ovom pitanju nedavno razrješio jasnim obraćanjem javnosti preko društvenih mreža, je bio decidan da su odbornici većine donijeli ispravnu odluku.
„Broj ljudi koji se protive ideji otvaranja rudnika je sve veći. Nigdje nema takvog rudnika u okruženju i nema u javnosti dostupnih dokumenata, takođe, građani misle da je čekanje dokumentacije uvlačenje u nepovratan proces otvaranja rudnika, i zato je moja moralna obaveza da budem uz svoj narod“ – rekao je načelnik Savić.
Podsjećamo, geološka istraživanja na području Lopara pred odbornicima 23.11.2023. godine na sjednici Skupštine opštine Lopare prezentirali su predstavnici investitora, kompanije “Arcor AG”, a svoj stav građani ove opštine na Majevici, ekološki aktivisti i stručnjaci u oblasti rudarstva i ekologije iznijeli su 10.12.2023. na javnoj tribini pod nazivom “Uticaji rudarenja litijuma na životnu sredinu i zajednice”, koju je organizovalo bijeljinsko ekološko udruženje “Eko Put”.
Inače, kompanija koja je vršila istraživanja je namjeravala svoje prisustvo u BiH nastaviti otvaranjem rudnika litijuma, magnezijuma, kalijuma i drugih ruda, a tome su se posebno i od samog početka usprotivili ekološki aktivisti, koji su u velikom broju prisustvovali na Javnoj tribini u Loparama i koji su po objelodanjivanju informacija o istraživanjima u septembru ove godine od strane portala Antikorupcija.info, pomno pratili situaciju.
“Sjedište “Arcor AG” d.o.o je u Švicarskoj, u gradu Zugu, u ulici Štajnhausštrase (Steinhausstrase). Grad Zug je malo mjesto, sa ukupno 24.000 stanovnika, a u njemu je registrovano ukupno 12.000 ofšor kompanija koje imaju sumnjiva poslovanja, i preko kojih se, uglavnom, pere prljavi novac. Dakle, na svako domaćinstvo u Zugu otpada jedna fiktivna firma. Da je Arcor d.o.o. jedna od tih firmi, govore podaci njenog poslovanja u posljednje tri godine, koje je negativno” kaže na ovu temu predsjednik UG “Budimo se ljudi” Borislav Đurković.
Međutim, ono što, ne samo za ekologe, već više i za stanovnike ove nerazvijene opštine može predstavljati problem je što republičke vlasti, pod očiglednim uticajem lobija koji su za geološka istraživanja i rudarenja u RS, namjeravaju da novom izmjenom Zakona o geološkim istraživanjima omoguće te aktivnosti i daju koncesije na prirodna bogatsva bez pitanja i saglasnosti lokalnih zajednica.
Naime, na sjednici NSRS 31.05.2022. godine usvojen je još uvijek aktuelni Zakon o geološkim istraživanjima u formi koji je predložen od strane Ministarstva energetike i rudarstva, koji je uključivao mišljenje i komentare lokalne zajednice i ljudi koji žive na prostoru koji se istražuje, uz propisano učešće javnosti i lokalne zajednice u svim procesima javnih politika koje mogu uticati na životnu sredinu. Sada, nakon jedva godinu i po “života” tog zakona, dizajnirane su izmjene tih zakonskih rješenja koje u svemu idu u prilog investitorima geoloških istraživanja.
“Na dnevnom redu 7. redovne sjednice NSRS, koja je započela 12. decembra, stavljen je i usvojen nacrt zakona kojim se novim izmjenama lokalne zajednice isključuju u davanju saglasnost za geološka istraživanja na njihovom području. Usvoji li se Zakon u predloženom obliku građane izgleda nema ni u primisli kreatora novih zakonskih rješenja, pa tako po tim odredbama nema potrebe da se vrši ni studija uticaja na životnu sredinu, već jedino ako se odobri eksploatacija mineralnih sirovina. Istraživanja se na zahtjev investitora može produžiti još dvije godine, čak 50 puta se povećava količiona za uzimanje uzoraka i niz je drugih spornih rješenja koji upućuju na moguću korupciju” – stav je ekologa sa Ozrena po tom pitanju.
