Dvjema jedinim javnim visokoškolskim ustanovama u Republici Srpskoj – Univerzitetu u Banjoj Luci i Univerzitetu u Istočnom Sarajevu – 26.03. su istekle petogodišnje akreditacije, a kako po tumačenju Agencije za visoko obrazovanje Republike Sroske (AVORS) postupak akreditovanja nije okončan do roka važenja akreditacije iz “objektivnih razloga”, entitetska Agencija im je Rješenjem produžila važenje akreditacije do 25.09.2025. godine.
Za dvije privatne visokoškolske ustanove – Univerzitet za poslovni inženjering i menadžment Banja Luka i Visoka poslovna tehnička škola Doboj – juče, 03.04.2024., istekao je i produženi rok za reakreditaciju. A za njih entiteska niti državna Agencija za visoko obrazovanje nisu još uvijek izdali rješenja o eventualnim promjenama upisa i novom produženju roka za akreditovanje, mada to pitanje po zakonskim propisima nije precizno utvrđeno.
“Radi se o vrlo bitnim dešavanjima u visokom obrazovanju RS, jer je ovim produžen niz univerziteta i visokih škola koje nisu uspjele da se akredituju o propisanom roku, pa čak ni u onom produženom. Naše tumačenje ove situacije je da je odlukom Ustavnog suda BiH od 28.09.2023. godine osporen veći broj odredbi Zakona o osiguranju kvaliteta u visokom obrazovanju RS i nadležnosti AVORS. Umjesto očekivanog usklađivanja osporenih odredbi Zakona, vlasti u RS su odlučile da taj zakon na poslednjoj sjednici Narodne skupštine RS zamijene donošenjem novog, Zakona o Agenciji za visoko obrazovanje Republike Srpske. Kako je Ustavni sud osporio i da AVORS samostalno provodi proces akreditovanja i reakreditovanja, smatramo da je je entitetskoj Agencije preostalo jedino da produžava do daljneg važenje prethodno izdatih Rješenja o akreditacijama” – rekacija je iz neformalne grupe građana “Akreditovane visokoškolske ustanove – priznate diplome”.
Studentski aktivisti izražavaju bojazan da bi se takvo stanje moglo produžiti na neodređeno vrijeme, s obzirom na stav vlasti u RS u vezi sa odlukama Ustavnog suda BiH. Pritom, navode primjer da je, po isteku produženog joj roka za reakreditovanje, Visoku školu za primjenjene i pravne nauke “Prometej” Banja Luka, 18.04.2023. godine, Agencija za razvoj visokog obrazovanja i osiguranje kvaliteta BiH (HEA BiH) jednostavno izbrisala iz Državnog registra visokoškolskih ustanova u BiH. U njemu nije ni Visoka škola za ekonomiju i informatiku Prijedor, kojoj je AVORS odbio akreditaciju ustanove i prijavljenog studijskog programa. Od ustanova koje rade i izdaju diplome, a nisu upisane u Državni registar iz RS su Visoka škola “Koledž kozmetologije i estetike” Banja Luka i Visoka škola za turizam i hotelijerstvo Trebinje.
„Od visokoškolskih ustanova koje su iz Republike Srpske upisane u registar koji vodi HEA BiH u ovoj godini, odnosno 09.08. akreditacija ističe Univerzitetu Sinergija Bijeljina, Visokoj školi Banja Luka College i Nezavisnom univerzitetu Banja Luka 15.10., a Univerzitetu za poslovne studije Banja Luka 20.12.2024. godine. Vidjećemo da li će do isteka tih rokova ove privatne visokoškolske ustanove biti reakreditovane, mada zbog svih ovih okolnosti oko sporenja nadležnosti AVORS nismo preveliki optimisti” – kažu studentski aktivisti.
Što se tiče situacije u Federaciji BiH, ona je nešto bolja nego u drugom entitetu, mada i u njenom visokom obrazovanju ima itekako problema. Osim pominjanja nekoliko visokoškolskih ustanova obuhvaćenih istragom kupoprodajom diploma u aferi “Klaster”, od početka ove godine pažnja javnosti ponajviše je bila usmjerena na dešavanja sa kriminalnim radnjama u Internacionalnom univerzitetu Goražde.
Prema prkupljenim podacima studentskih aktivista, goraždanskoj ustanovi visokog obrazovanja akreditacija je formalno istekla 07.09.2023. godine i ona je izbrisana iz Državnog registra. U registru su još uvijek Univerzitet Džemal Bijedić, Mostar, iako mu je akreditacija istekla 28.08.2023. godine. U ovoj je, 23.01. istekla Sveučilištu u Mostaru, 18.02. Viktoria internacionalnom univerzitetu, Mostar, a prije par dana, odnosno 29.03. i Univerzitetu u Zenici.
U ovoj godini iz FBiH akreditacije ističu Visokoj školi za turizam i menadžment Konjic, kojoj je data dvogodišnja Uslovna akreditacija do 16.05.2024. godine. Visokoj školi “Logos centar”, Mostar, akreditacija ističe 21.05., Univerzitetu u Sarajevu 10.09, a Internacionalnom univerzitetu u Sarajevu 14.10.2024. godine.
U Državnom registru akreditovanih visokoškolskih ustanova u BiH, koji vodi Agencija za razvoj visokog obrazovanja i osiguranje kvaliteta BiH (HEA BiH), trenutno se nalazi ukupno 36 VŠU, 19 VŠU je iz Federacije BiH, 14 iz Republike Srpske i tri iz Brčko Distrikta.
