Transparency International u BiH pozdravio je usvajanje novog Zakona o sprečavanju sukoba interesa BiH, nazvavši ga važnim mehanizam prevencije korupcije. Podsjetivši da su vladajuće strukture u BiH godinama opstruisale usvajanje ovog zakona kao i druge antikorupcijske reforme. A da je BiH je za to vrijeme postala druga najlošije rangirana zemlja u Evropi po stanju korupcije.
“Zakon donosi brojna kvalitativna poboljšanja, poput uspostave nezavisne Komisije koja će zamijeniti dosadašnji politički način donošenja odluka o sukobu interesa, kao i osnivanja javnog registra imovine državnih funkcionera.”, napomenuli su iz ove organizacije.
Ali su i upozorili da su, karakteristično za našu vlast, u posljednji čas izmjenjene bitne odredbe ovog zakona, koje su eksplicitno predviđale obavezu svim institucijama u BiH da Komisiji za odlučivanje o sukobu interesa dostavljaju podatke o imovini, što je neophodno za kontrolu tačnosti informacija koju funkcioneri navode u imovinskim kartonima.
“Umjesto toga, u usvojenoj verziji okvirno se naglašava da će institucije sarađivati, čime se ponovo ostavlja prostor za eventualne opstrukcije ovog mehanizma kontrole imovine javnih funkcionera.”, naveli su iz Transparency-ja, podsjetivši da je Vijeće ministara nedavno na isti način oslabilo izmjene Zakona o VSTV-u, zbog čega su reagovali i predstavnici relevantnih međunarodnih organizacija, uključujući i EU.
Iz Transparency-ja upozoravaju i da način odlučivanja u Komisiji o razrješenju funkcionera, koji predviđa konsenzus svih članova, odnosno dvotrećinsku većinu, nije ekvivalentan načinu na koji odluke donose druge institucije na državnom nivou, i da to u praksi može dovesti do toga da se sankcije koje predviđaju razrješenje ili ostavku ne budu uopšte izricale.
“Zakon većinom zadržava postojeća ograničenja u pogledu obavljanja višestrukih funkcija i finansiranja privatnih preduzeća koja vode javni funkcioneri i članovi njihovih porodica. Prag dozvoljenih prihoda iz budžeta za udruženja građana koja vode funkcioneri povećan je sa sadašnjih deset na dvadeset hiljada, odnosno sa 50.000 na 70.000 za sportska udruženja.”, konstatuju iz Transparency-ja.
Pored nekih elemenata sadržaja usvojenog zakona, TI BiH spornim smatra i način njegovog donošenja.
“TI BiH smatra potpuno neprihvatljivim da se zakoni, posebno oni od velike važnosti za sprečavanje korupcije, ali i za dalji napredak BiH u procesu EU integracija, donose u potpunoj suprotnosti sa propisima koji regulišu usvajanje zakona.”, navode iz ove organizacije, ističući da je cijeli proces tekao mimo elementarnih međunarodnih standarda kao što su provođenje konsultacija, izrada procjene uticaja propisa i bazične transparentnosti procesa kroz van-institucuonalne aranžmane. I da je tavo ponašanje imanentno autoritarnim režimima, a nikako vlastima zemlje koja treba početi pregovore o pridruživanju sa Evropskom unijom.
