Deveti je mjesec od otkrivanja afere “Klaster”, kada su službenici Agencije za istrage i zaštitu (SIPA) tokom akcije, u februaru ove godine, uhapsili 11 osoba, među kojima su bili dekani, rektori i profesori privatnih univerziteta u BiH. Prilikom pretresa otkriveno je i privremeno oduzeto 75 studentskih dosijea, matične knjige, evidencije i registri i druga poslova dokumentacija, ali i nekoliko stotina hiljada KM.
Međutim, izgleda da Tužilaštvo BiH, koje radi na ovom predmetu, nikako da složi kockice i da započne sudski proces, kako bi se rasvijetlili svi detalji ovog slučaja i da javnosti, prvenstveno u RS, ali i cijeloj BiH, daju barem neku nadu da će se napokon pokrenuti rješavanje nagomilanih problema u visokom obrazovanju. Zbog odugovlačenja, teško se oteti utisku da to Tužilaštvo zapravo i ne želi, što samo dodatno provocira javnu percepciju o političkom uticaju na rad pravosuđa u ovoj zemlji.
Sudeći po tome kako se pominjanje visokoškolskih ustanova, odgovornih osoba u njima i profesora nije uopšte odrazilo na upis studenata i daljni rad ovih VŠU, čini se da situacija u oblasti visokog obrazovanja u BiH sve više liči na radnju jednog od istaknutih filmskih ostvarenja Stevena Spielberga “Uhvati me ako možeš”.
Podsjećamo, Glavni tužilac Tužilaštva BiH Milanko Kajganić rekao je da je istragom utvrđeno “da su se diplome kupovale na benzinskim pumpama, na određenim univerzitetima akademsko zvanje doktora ili profesora moglo se steći u roku od pet dana, a da je čak kupljena diploma i diplomiranog inženjera građevinarstva”.
A, kako u praksi trenutno funkcioniše visoko obrazovanje u BiH, bavili su se ovih dana, odnosno od početka nove akademske 2023/2024. godine, aktivisti NGG “Akreditovane visokoškolske ustanove – priznate diplome”.
Kažu da su pribavili aktuelne informacije po kojima pečat daju nejasnoće oko uloge koju će u narednom periodu imati entitetska Agencija za visoko obrazovanje Republike Srpske (AVORS), nakon što joj je Ustavni sud BiH osporio dio nadležnosti i na koji bi se to način moglo odraziti na studente.
U Federaciji BiH, po njima, najinteresantnija je tema brisanje iz Državnog registra visokoškolskih ustanova u BiH Internacionalnog univerziteta u Goraždu od strane Agencije za razvoj visokog obrazovanja i osiguranje kvaliteta u BiH (HEA). Ova ustanova do 07.09.2023. godine, krajnjeg određenog roka u Rješenjima za uslovnu akreditaciju, datog od strane Ministarstva za obrazovanje, mlade, nauku, kulturu i sport Bosansko-podrinjskog kantona i HEA BiH, nije obezbijedio reakreditovanje.
“Internacionalni univerzitet u Goraždu izbrisan je iz registra koji vodi HEA BiH i poslednje informacije koje imamo obezbijeđene u ovoj sedmici je da je ustanova Vladi BPK uputila zahtjev za produženje roka za obezbjeđenje akreditacije, jer je došlo do prodaje Univerziteta, ali smo iz nadležnog ministarstva za obrazovanje doznali da o tome još nije odlučivano. Šta će biti sa studentima koji studiraju i novoupisanim u akademsku 2023/2024. godinu, nemoguće je bilo da saznamo od nadležnih u ustanovi, jer se na njihove telefone niko ne javlja. Ipak, prema informacijama iz tog ministarstva, administrativno osoblje dolazi na posao i Univerzitet i dalje radi” – informacije su od aktivista.
Što se tiče RS, situacija je, smatraju studentski aktivisti, dosta komplikovanija i nije mali broj visokoškolskih ustanova čiji status nije do kraja jasan. Uz podsjećanje da je pominjano da su akcijom “Klaster” obuhvaćeni “Apeiron”, “Nezavisni univerzitet Banjaluka”, “Univerzitet za poslovne studije”, “Prometej” i “Univerzitet za poslovne studije i menadžment – PIM”. Međutim, na svim je nastava u ovoj akademskoj godini uveliko u toku.
“Pritom je Visokoj školi primijenjenih i pravnih nauka “Prometej” Banja Luka 18.4.2023. godine istekao produženi rok za reakreditaciju, Panevropskom univerzitetu “Apeironu” je prije dvije godine istekla akreditacija, a 24.03.2024 godine, ističe im i pruduženi rok za obezbjeđenje reakreditacije. Takođe i Univerzitetu za poslovni inženjering i menadžment Banja Luka i Visokoj poslovno-tehničkoj školi Doboj, kojima je petogodišnja akreditacija važila do 04.10.2022.godine, koji je produžen i reakreditacija bi se prema rješenjima AVORS i HEA BiH trebala okončati najduže do 03.04.2024. godine” – prezentirali su podatke iz RS aktivisti.
Po njima, još više zabrinjavaju podaci da su studente u ovom entitetu i u ovoj godini upisivali i na visokoškolskim ustanovama koje nisu uopšte akreditovane. To su Visoka škola “Koledž kozmetologije i estetike” Banja Luka i Visoka škola za hotelijerstvo i turizam Trebinje, koje rade i djeluju 16 godina i izdale su stotine diploma, a još uvijek nisu upisane u Državni registar visokoškolskih ustanova u BiH.
“I dalje je aktuelna priča za Visoku školu za ekonomiju i informatiku Prijedor, koja je takođe upisivala studente za novu akademsku godinu, a prema stavu AVORS-a i rješenju Inspektorata RS o zabrani rada, ne može više obavljati djelatnost visokog obrazovanja, jer joj 17.03.2023. odbijena akreditacija ustanove i prijavljenog studijskog programa. Poslednje informacije iz ove ustanove su iz septembra, kada je za 15.09. zakazan sastanak studenata sa direktorom škole, ali nije poznato kakav je ishod sastanka i dogovor. Jer, na zvanične kontakte, odnosno telefone ustanove već duže vrijeme niko se ne javlja” – kažu iz neformalne grupe “Akreditovane visokoškolske ustanove – priznate diplome”.
