“Pod izgovorom da se za izgradnju autoputa od Vukosavlja preko Brčkog do Bijeljine, dužine 70 kilometera, obezbjeđuje ključni materijal, a to je prirodni šljunak i pijesak iz korita rijeke Bosne, bez javnog poziva su dodjeljeni dugoročni ugovori privilegovanim preduzećima od strane republičkih vlasti. Najava početka izgradnje ovog autoputa bila je još u 2021. godini i planirala je obuhvat tri segmenta od kojih je prva dionica od Vukosavlja do Brčkog a koja tangira rijeku Bosnu, upravo zbog glavnog izvora te sirovine. Imajući ovo u vidu nadležno ministarstvo je preko Javne ustanove “Vode Srpske”, koja je pod ingerencijom Ministarstva poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva, izvršilo dodjelu sprudišta na rijeci Bosni privilegovanim preduzećima”.
Ovo je dio pisma šljunkara iz Šamca, koji se već duže vrijeme bune zbog toga što nemaju mogućnost učestvovati na javnim pozivima koji se raspisuju na šljunkom najatraktivnijim lokacijama u vodotoku rijeke Bosne, od Modriče do Šamca. U njemu se iznosi niz pikantnih detalja, sa sumnjama o povezanosti javnosti poznatih i ključnih ljudi iz vrha republičkih vlasti sa, kako se navodi, privilegovanim privrednim društvima.
Pismo je upućemo na adresu aktivista „Za legalnu i kontrolisanu eksploataciju šljunka u Republici Srpskoj“, koji kažu da će se pozabaviti navodima iznesenim u pismu, te da će po prikupljenim zvaničnim podacima informisati širu javnost.
Za sada su, kako kažu, utvrdili takođe zanimljive podatke na ovu temu na osnovu Analize regulative, politika i praksi u oblasti vađenja i dislokacije šljunka i pijeska iz vodotoka u BiH i susjednih zemalja Hrvatske, Srbije i Crne Gore. Ova Analiza je promovisana na konferenciji za medije u Bijeljini 30.04.2024. godine i sadrži niz, u javnosti do sada, nepoznatih detalja kada je oblast upravljanja vodotokom i eksploatacija šljunka u pitanju.
Naime, Analizom je utvrđeno da je u proteklih pet godina u vodotocima RS bilo ukupno 77 izvođača radova vađenja i dislokacije materijala iz vodotoka, koji su dobijali poslove, a pojedinačno su navedeni izvođači koji se mogu smatrati monopolistima po ugovorenim količinama i broju lokacija, a koji su, kako se navodi, povezani sa pojedincima u vlasti.
“U 2023. i 2024. godini iz rijeke Bosne ugovorene su za vađenje najveće količine šljunka i ostalog materijala. Na rijeci Bosni monopol na vađenju šljunka i ostalog materijala ima jedan izvođač koji ima dvije trećine ugovorenih količina” – stoji, između ostalog, u Analizi.
Prema grafikonu iz Analize to preduzeće je „Martić Inter-copp“ d.o.o. Modriča, koje je unazad dvije godine dobilo 67 odsto svih ugovorenih poslova vađenja i dislokacije riječnog materijala u koritu rijeke Bosne. Drugo privredno društvo po količinama je “HD Razvoj” d.o.o. Sarajevo, na koje otpada 12 odsto radova, dok su svi ostali šljunkari zajedno zastupljeni sa svega 21 odsto.
„Dva preduzeća koja prednjače po dobijenim poslovima su već duže predmet naše pažnje, te smo u cilju dobijanja tačnih informacija o tome kako su i na koji način su dobili saglasnosti i sklopile ugovor sa JU „Vode Srpske“ se obratili toj ustanovi zaduženoj za upravljanje vodotokom u RS. Podaci sa kojima smo već raspolagali su bili da je uređivanje riječnog korita, vađenje i dislokacija materijala iz vodotoka rijeke Bosne na području Modriče, Vukosavlja i Šamca na sedam lokaliteta dodjeljeno „Martić Inter-copp“ d.o.o. Modriča, prvobitno na tri godine, odnosno do 14.03.2025. godine, a zatim je taj ugovor produžen do 31.12.2026. godine. “HD Razvoj” d.o.o., je saglasnost za radove dobilo na lokalitetima „Dugo Polje“, “Modriča mostovi” i “Vranjak 2” sa rokom za završetak poslova 30.06.2024. godine“ – inormacije su iz NGG „Za legalnu i kontrolisanu eksploataciju šljunka u Republici Srpskoj“.
Iz JU „Vode Srpske“ su u odgovoru Grupi direktno potvrdili da je “HD Razvoj” poslove vađenje riječnog materijala dobio za gradnju autoputa Vukosavlje – Brčko.
„JU „Vode Srpske“ Bijeljina zaprimila je zahtjevod „HD Razvoj“ d.o.o. podružnica Banja Luka, za obezbjeđenje materijala (šljunka) za izgradnju autoputa na dionici Vukosavlje-Brčko, a na osnovu potpisanog sporazuma o projektovanju i izgradnji autoputa Vukosavlje-Brčko između kineske kompanije „China State Construcion Enginrrring Corp.Ltd“ i „Autoputeva Republike Srpske“, čiji je sastavni dio i dodatni sporazum o finansiranju, projektovanju i izgradnji dionice autoputa Vukosavlje-Brčko, čiji je potpisnik, pored ranije pomenutih, i Vlada Republike Srpske, gdje je izvođač d.o.o. „HD Razvoj“ na osnovu zaključenog ugovora sa kineskom kompanijom, glavni organizator i nominovani podizvođač radova“ – odgovor je iz JU.
Na upit koliko je ovo preduzeće u budžet RS uplatilo sredstava na ime vodne naknade, jer su se iz Opštine Modriča žalili da su im iz Ministarstva finansija na njihov upit odgovorili da nije bilo uplata iz ovog preduzeća za tu vrstu naknada, iz „Voda Srpske“ su precizirali da „HD Razvoj“ još uvijek nije otpočeo sa izvođenjem radova na predmetnim lokalitetetima, te da iz tog razloga nije plaćao naknadu za izvađeni materijal.
Na ove informacije su reagovali šljunkarski aktivisti, koji su iz opštine Modriča dobili informacije da bageri „HD Razvoja“ duže vrijeme vade šljunak na lokalitetima na kojima su dobili saglasnost JU „Vode Srpske“, a od mještana Dugog Polja tokom marta ove godine su obaviješteni da se na njihovom području takođe vrše radovi i da su im se vozači bagera i kamiona predstavili da su iz tog preduzeća i iz Banja Luke.
„Iz „Voda“ su negirali tvrdnje mještana da se vrši nekontrolisana eksploatacija šljunka i pregrađivanje rijeke Bosne na lokalitetu Dugo Polje kod Modriče, te da se na tom lokalitetu realizuju radovi na izgradnji nasipa i regulacija korita rijeke Bosne, koji imaju za cilj zaštitu stanovništva i materijalnih dobara u naselju Dobor koje je već dugo godina ugroženo od visokih voda rijeke Bosne. Međutim, nisu nas uvjerili u to, a posebno što smo od zvaničnika Modriče dobili informacije da se radi o eksploataciji šljunka“ – kažu aktivisti.
