Sporost istrage Tužilaštva BiH u aferi “Klaster” zaustavila je proces akreditacije visokoškolskih ustanova u Republici Srpskoj, što je dovelo do nezadovoljstva rukovodstava u njima, a u dobroj mjeri su zabrinuti i studenti koji studiraju na onima koje se dovode u vezu sa akcijom SIPA-e oko kupovine diploma.
Iako nije dovođena direktno u vezu sa aferom, prva “žrtva” ispala je Visoka škola za ekonomiju i informatiku Prijedor, koja je, rješenjem Agencije za visoko obrazovanje RS (AVORS), postala prva visokoškolska ustanova u RS kojoj je odbijena akreditacija (i ustanove i prijavljenog studijskog programa Javna uprava). Iz Prijedora su AVORS optužili da je odbijanje akreditacije rezultat nezakonito sprovedenog postupka, pri čemu je, po njima, ona sa Komisijom stručnjaka, koja je predložila takvu odluku, načinila niz materijalnih grešaka u svom radu.
Reagovali su i iz Visoke škole za primjenjene i pravne nauke ”Prometej” Banja Luka, kojoj je 18.04.2023. godine istekao produženi, krajnji rok do kada se smatra akreditovanom, nakon što do određenog roka važenja petogodišnje akreditacije nije obezbijeđena njena reakreditacija.
Slično Visokoj školi iz Prijedora, koja je AVORS optužila za nezakonito sprovođenje postupka akreditacije, tvrdnje „Prometeja“ su da je entitetska Agencija donijela nezakonit Zaključak o prekidu postupka reakreditacije Visoke škole iz Banja Luke, te joj je i ona uputila žalbu.
„Uprava Visoke škole je povodom nezakonitog Zaključka o prekidu postupka akreditacije, više puta zahtjevala sastanak sa Ministarstvom za nučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo i Agencijom za visoko obrazovanje Republike Srpske, međutim svi organi su se oglušili na naš poziv. Visokoj školi “Prometej”, Banja Luka, je 22.12.2022. godine, od strane Agencije za visoko obrazovanje RS poslan činjenični Izvještaj koji je utvrdila Komisija stručnjaka za akreditaciju prilikom posjete 20.10.2022. godine, sa kojim se Uprava Visoke škole složila i akreditacija je nastavljena u pozitivnom smjeru. Napominjemo da će Visoka škola “Prometej”, koristiti sve pravne mehanizme, kako bi zaštitila postojeće i buduće studente od nemarnosti rada Ministarstva za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo i Agencije za visoko obrazovanje Republike Srpske“ – navodi se u obraćanju „Prometeja“ studentskim aktivistima, okupljenim u inicijativi „Akreditovane visokoškolske ustanove – priznate diplome“.
U žalbi, iz „Prometeja“, putem svog punomoćnika advokata Milana D. Petkovića iz Banja Luke, navode da su povređene odredbe upravnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđeno činjenično stanje i pogrešno primjenjeno materijalno pravo. Žalba je posredstvom AVORS naslovljena na Upravni odbor, od kojeg se kao drugostepenog organa traži poništenje Zaključka o prekidu postupka akreditacije i da predmet vrati Agenciji na ponovni postupak akreditacije.
„Prema dostupnim informacijama o razlozima prekida postupaka akreditacija visokoškolskih ustanova u RS, koje su u tom statusu, a pominju se u istrazi Agencije SIPA i Tužilaštva BiH, AVORS se pozvao na odredbe 132 i 133 Zakona o opštem upravnom postupku. Konkretno, ti članovi predviđaju da, ukoliko nadležni organ naiđe na pitanje bez čijeg rješenja ne može sam riješiti upravnu stvar, a to pitanje čini samostalnu pravnu cjelinu za čije rješavanje je nadležan sud ili neki drugi organ, nadležni organ može postupak prekinuti dok drugi nadležni organ ne riješi to pitanje. Na osnovu ovih elemenata je AVORS, sasvim je izvjesno, odlučio da prekine postupak akreditacija za visokoškolske ustanove koje se pominju u aferi kupovine diploma“ – reakcija je iz NGG „Akreditovane visokoškolske ustanove – priznate diplome“.
Međutim, studentski aktivisti su se obratili Ministarstvu za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo RS Otvorenim pismom sa pitanjem “Mogu li studenti čekati rezultate istrage u aferi “Klaster”. Resornom ministarstvu aktivisti su skrenuli pažnju na neriješeno pitanje akreditacija još šest visokoškolskih ustanova u Republici Srpskoj, a taj su problem na razne načine u više navrata kandidovali kod nadležnih za visoko obrazovanje u ovom entitetu u proteklih više od dvije godina aktivnosti.
„Odgovornima u ministarstvu smo skrenuli pažnju da je neprihvatljivo čekati rezultate istrage ili moguće procesuiranje lica ili visokoškolskih ustanova za koje se utvrdi da su odgovorne za izdavanje lažnih diploma. Naveli smo da je to samo jedan od segmenta negativnosti u sistemu visokog obrazovanja, ne samo u Republici Srpskoj, već i u cijeloj BiH. Posebno zbog toga što se dio navedenih visokoškolskih ustanova pominje u negativnom kontekstu u aferi “Klaster”, te da je na resornom ministarstvu najveća odgovornost da preduzme konkretne mjere u račišćavanju svih negativnosti i prije okončanja istrage u aferi kupovine diploma. Za koje su, ubjeđeni smo, zasigurno znali i prije njenog izbijanja ili barem više nego obični građani u RS“ – informacije su iz neformalne grupe građana.
Inače, na prozivanja za umješanost u aferu “Klaster” reagovali su i iz Nezavisnog univerziteta Banja Luka (NUBL), čiji dekan prof.dr Zoran Kalinić je najzvučnije ime među uhapšenima po nalogu Tužilaštva BiH.
Iz ove ustanove sa sjedištem u Banjaluci, koja ima i dislocirano odjeljenje u Brčko distriktu, su izdali Saopštenje za javnost u kojem su iznijeli tvrdnje da su Rješenjem Prosvjetne inspekcije u kontroli rada utvrđene samo tehničke nepravilnosti i propusti u vođenju evidencije i dokumentacije.
“Dakle, mjere koje je Prosvjetna inspekcija navela su isključivo tehničke prirode i ne predstavljaju prekršaj niti drugi oblik nezakonitih radnji, nego su administrativni propusti” – navodi NUBL u saopštenju.
